Het NK 2016 door Roeland Pruijssers: Ronde 7
Door Roeland Pruijssers
De laatste ronde is geweest en de sensatie is compleet, Jorden van Foreest is Nederlands Kampioen! In de laatste ronde leek hij niets te voelen van de druk die op zijn schouders lag en won hij met zwart toch vrij soepel van de in dit toernooi zeker niet onredelijk spelende Jan Werle. Misschien dat Jan meeleefde met zijn vriendin, Iozefina, die bij de vrouwen kans had om Nederlands Kampioen te worden. Maar dat doet niet af aan de prestatie van Jorden, die gewoon weer een keurige partij speelde. Hier in zijn volledigheid:
Werle,Jan (2567) – Van Foreest,Jorden (2601) [E60]
NK 2016 (7), 28.08.2016
1.d4 Nf6 2.c4 g6 3.Nf3 Bg7 4.g3 0–0 5.Bg2 d6 6.0–0 Bf5!?
Theoretisch vrij nieuw (het is de achtst(!) meest voorkomende zet in de database) en recent geprobeerd door met name Caruana.
7.Nh4
Het meest principiële antwoord.
7…Be4 8.f3 Bc6 9.Nc3 e5 10.d5 Bd7
11.e4
Wit heeft een paar tempi gewonnen met e4–d5 en Pc3, maar het witte paard op h4 staat niet optimaal en dus wint zwart een paar tempi terug met.
11…Nh5!N
Een nieuwtje en een hele sterke! 11…Ne8 12.Bh1 f5 13.exf5 gxf5 14.f4 gespeeld in Van Wely,L -Caruana,F Dubai 2014
12.Bh1
Anders speelt zwart Lf6xh4
12…f5 13.exf5
13.Ng2!?
13…gxf5
14.f4?!
14.Ng2 f4! is ook niet wat wit wil, maar de mindere van twee kwalen.
14…Nxf4!
Het hele punt van 11…Ph5, zwart komt heel comfortabel te staan.
15.Bxf4
15.gxf4 Qxh4
15…exf4 16.Rxf4 Na6 17.Bg2
17.Ng2!? Nc5 18.Rf1 Qf6 19.Nf4 was misschien een idee, alhoewel zwart na 19…Rae8 nog steeds van zijn mooie zwarte velden kan genieten.
17…Be5 18.Rf1 f4!
Jorden heeft snel gespeeld en dus lijkt het erop alsof alles was voorbereid.
19.Nf3
19.gxf4?? Bxc3 verliest een stuk.
19…Bg7
No way dat Jorden zo’n loper gaat afruilen. 19…Bg4!?
20.Qd2 Qf6 21.Rae1 Nc5
Wat nu? Wit heeft niet echt meer een zet om zijn stelling te verbeteren.
22.Ne4
Dan maar een pionoffer.
22…Nxe4 23.Rxe4 fxg3 24.hxg3 Qxb2
24…Qg6 25.Re7 Rad8 26.Qf2 Bf6 27.Re2 Qg7 was ook erg sterk voor zwart. 28.b3?! Be5!
25.Qxb2 Bxb2 26.Ng5
Jan gaat voor ongelijke lopers.
26…Bf5
26…Rxf1+!? 27.Bxf1 Bf5.
27.Rh4 Be5
28.Ne6
Wit offert nog een pion. 28.Rf3 Bg6
28…Bxg3! 29.Rh5?!
Deze logische zet blijkt een onnauwkeurige. 29.Rxf5!? Bxh4 30.Rxf8+ Rxf8 31.Nxf8 Kxf8 lijkt gewonnen voor zwart, maar is het dat ook? Ik zie niet één-twee-drie hoe zwart dit gaat winnen.; 29.Rh1!? ziet er vreemd uit, maar nu wordt zwart wel gedwongen te slaan op e6. 29…Bxe6 30.dxe6 Rxf1+ 31.Kxf1 Rf8+ 32.Kg1 c6 en zwart heeft nog steeds goede winstkansen, alhoewel de pion op e6 vervelend kan worden.; 29.Rh6!?
29…Bg6!
Zeer sterk gespeeld.
30.Rh3
30.Rxf8+ Rxf8 31.Nxf8 Bxh5 32.Ne6 Bg4 33.Nxc7 Kf7 met een gewonnen eindspel voor zwart.; 30.Nxf8 Bxh5 31.Ne6 Bg6 32.Nxc7 Rf8 is ongeveer hetzelfde.
30…Rxf1+ 31.Bxf1 Be5
De loper is ongenaakbaar op e5.
32.Rb3 b6 33.Nxc7
Wit heeft een pion terug gewonnen, maar de actieve stukken die zwart ervoor heeft gekregen zijn overweldigend.
33…Bd4+ 34.Kh1 Rf8 35.Bd3
Het loperpaar gaat verloren, maar de zwarte loper is zoveel beter dan het witte paard, dat ondanks zijn mooie veld op e6 nauwelijks betrokken kan worden in het spel.
35…Be5 36.Ne6 Rf2 37.Bxg6 hxg6
En Jorden wist het eindspel soepel uit te spelen.
38.Ra3 a5 39.Rb3 Rc2 40.Rxb6 Rxc4 41.Rc6 Rb4 42.Nc7 Kf7 43.a3 Rb3 44.a4 Rd3 45.Ra6 g5 46.Rxa5 g4 47.Ne6 Kf6 48.Rb5 Kf5 49.a5 Ra3 50.Nd8 Kf4 51.Nc6
51. Kg3!
Een mooie finish.
52.Rb1 Kf2 0–1
Leuk om te vermelden is dat betovergrootvader van Jorden, Arnold Evangelius, drie keer Nederlands kampioen is geworden en diens broer Dirk ook. Na Arnold’s laatste overwinning in het jaar 1902 is de titel nu dus na 114 jaar eindelijk weer in het bezit van de familie.
Loek zag de bui waarschijnlijk al vroeg hangen maar bleef vechten voor zijn kansen. Daarvoor moest hij in ieder geval winnen. Maar door goed spel van Erik was het onduidelijk wie er eigenlijk voor de winst aan het spelen was. In deze onduidelijke stelling dreigt zwart een kwaliteit te winnen op b1 en de witte pion op d4 staat ook twee keer gevallen.
Van Wely,Loek (2657) – Van den Doel,Erik (2575)
NK 2016 (7), 28.08.2016
25.Rxb6!
Er werd in het begin vrij skeptisch gedaan over deze zet maar toen dieper gekeken werd kwam een luid en duidelijk ”Prachtig” uit commentator Hans Böhm. 25.Rb4 a5 26.Rxb6 is ongeveer hetzelfde, maar met de a-pion op a5 is zwart wel eerder aan de overkant; 25.Rd1? Nb3 26.dxe5 Nxa1 27.Rxa1 Nd7! is minder sterk.
25…axb6 26.dxe5 Rh6
Stopt de e-pion, maar nu komt het andere witte paard naar voren. 26…Nb3 27.Re1 Nc5!?
27.Ng3!
Zwart zit in de problemen.
27…c5
27…h4? 28.Nf5 Rhh8 (28…Rg6 29.Nxh4) 29.e6
28.Ngxh5 c4 29.e6
29…Rxh5?
Zwart heeft zich ogenschijnlijk misrekend. 29…c3! Met deze zet werd er fanatiek naar de zwarte verdediging gezocht maar die werd niet gevonden, althans niet publiekelijk. 30.e7 Rhh8! Achteraan de zaal zat ik de stelling te bespreken met Schaakstad Apeldoorn-speler Sjef Rijnaarts en SISSA-genoot van Jorden Koen Lambrecht. Sjef vond deze zet erg sterk en toen we verder keken concludeerden we dat dit inderdaad de beste zet was voor zwart. (30…Rc8? 31.Re1! c2 32.e8Q Rxe8 33.Rxe8+ Kc7 34.Re1 (34.Nd5+ Kd6 35.Rc8 Kxd5 36.Rxc2 Nf3+ 37.gxf3 Rxh5 met een gewonnen toreneindspel voor wit.) 34…Nb3 35.g4 en de witte pionnen lopen door.) 31.exd8Q+ Rxd8 en wit moet de toren geven voor de c-pion 32.g4 (32.Ra2?! Nc4! dreigt mat 33.g4 Rd2) 32…Nb3 33.Ra2 Rd2! 34.Ne4 Rxa2 35.Nxc3 en zwart had nog alles kans gehad.
30.Nxh5 c3 31.Nf6 c2
32.Nd7+!
Is de zet die waarschijnlijk door Erik gemist werd. 32.e7 Re8! 33.Nxe8?? Nb1!
32…Ka7
32…Kc7 33.Rc1 wint de c-pion en de partij.
33.Rc1 Rc8 34.f4!
Of anders deze zeer fraaie zet. Het past precies. Yochanan Afek was ook in de commentaarzaal. Zat hij naar materiaal van één van zijn toekomstige studies te kijken? 34.e7 Re8
34…Nb3 35.Rxc2 Rxc2 36.e7
Op 36…Te2 komt 37.Pe5 de pointe van 34.f4
36…Rc8 37.Nf6 1–0
En zwart gaf op. Mooie overwinning van Loek die op deze manier zijn toernooi met een zeer verdienstelijke 5 uit 7 (en ongeslagen) afsloot op de tweede plek. Op de overige borden werd ook flink gevochten, daar waar ik eigenlijk twee snelle remises had verwacht. Benjamin wist te winnen van Sipke en Dimitri wist niet door het solide verdedingsspel van Erwin heen te komen.
Een mooi toernooi voor Jorden en er werden al verschillende vergelijkingen getrokken met onder andere Anish Giri en Jan Timman. Anish won ook op jonge leeftijd het NK (Jorden is pas 17!), terwijl zijn spel Böhm erg deed denken aan Jan Timman. Met name de kwaliteitsoffers spraken aan, maar ook zijn eindspeltechniek en dynamische aanvalspel. We gaan hem volgen de komende jaren en zien hoe hij het ervan af brengt. Zelf is hij daar vrij bescheiden over, maar schakend Nederland ziet hoop en denkt al op zijn minst aan een nieuwe nummer twee van Nederland (Anish is voorlopig een brug te ver) en in potentie een wereldtopper.
Bij de vrouwen waren voorafgaand aan de laatste ronde nog drie kanshebbers en het werd al vrij snel duidelijk wie er om de titel gingen strijden. Anne gooit er de beuk in, in een typische Pirc-stelling.
Haast,Anne (2299) – Jap Tjoen San,Linda (2096)
NK Vrouwen 2016 (7), 28.08.2016
11.g4!? Nbd7
11…hxg4 was in dit geval beter, maar na 12.Ng3 en h5 was de witte aanval nog steeds erg sterk.
12.Ng3! Kh7
Alvast anticiperend op de pion-ruil op h5. 12…hxg4 13.h5
13.Nh3! e5 14.gxh5 Nxh5 15.Nxh5 gxh5 16.Rg1
Vanaf nu gaat het vrij hard.
16…f6 17.Qg2 Rf7 18.Qg6+ Kg8 19.Bh6 Nf8 20.Qxh5
Een pion meer, een aanval en geen tegenspel voor zwart. Wit staat gewonnen.
20…exd4 21.Rxd4 Qa7 22.Rd1 Qc5
Dames ruilen is geen slecht idee, maar het kost wel flink wat materiaal.
23.Qxc5
23.Qxf7+ Kxf7 24.Rxg7+ Ke8 (24…Ke6 25.Nf4+ Ke5 26.Re7+ Be6 27.Rxe6+ Nxe6 28.Ng6#) 25.Rg8 met een toren en twee stukken voor de dame was ook erg goed geweest.
23…dxc5 24.Nf4 Ne6 25.Nxe6 Bxe6 26.Rd6
Wit krijgt een tweede pion.
26…Re8 27.Rxc6 c4 28.a4 bxa4 29.Rxe6
En zwart gaf op. Er was geen houden aan. Anne dus sowieso eerste, wat deden haar concurrenten?
1–0
Middelveld,Martine (2101) – Hortensius,Lisa (2160)
NK Vrouwen 2016 (7), 28.08.2016
Martine staat iets beter na haar laatste zet a4, ze heeft geen zwaktes en op de dame-vleugel kan zij als enige spel creëren. Lisa gaat er een hele kluif aan krijgen om hier doorheen te komen.
17…a6
17…Bg4 had hier ook al gekund.
18.Ra1 Rfb8 19.Rfb1 Bg4!
Misschien het tegenspel waar ze op hoopte, maar wit staat nog steeds heel erg solide en zo’n dubbelpion maakt niet heel veel uit.
20.Qc2 Bxf3
20…Qe7
21.gxf3 Qd8 22.Kh1
22…Qf6?!
22…a5! had gelijkspel opgeleverd.
23.f4!
Wit staat opeens erg prettig.
23…Qe7
23…a5? 24.Nd7!
24.Qe2 Re8 25.Ra2 Ra7
Lisa realiseert zich dat ze op moet passen en zorgt dat wit niet over de a-lijn binnen kan komen.
26.Rba1 Rea8 27.Qf3
27.f5!? g5 28.Qh5 En wit had goede winstkansen.
27…f5!
Haalt f5 eruit en voorlopig de spanning.
28.Rg1 Qf7 29.Rga1 Qe7 30.Rg1 Qf7 31.Rga1 1/2 – 1/2
Met remise. Misschien dat Martine nog door had kunnen spelen, ze stond iets beter, maar zoals ik al eerder schreef dit toernooi wilde zij eigenlijk dat het toernooi voorbij was. Toch heeft ze nog een belangrijke rol gespeeld, want ondanks haar laatste plaats heeft ze Lisa met deze remise van de eerste plek afgehouden.
Padurariu,Smaranda (2179) – Paulet,Iozefina (2249)
NK Vrouwen 2016 (7), 28.08.2016
Het ging van kwaad tot erger voor wit en op dit moment staat zwart gewonnen.
26…Nxg4?
Maar krijg wit nog kansen. 26…Nd3! won een kwaliteit en wit had op kunnen geven. 27.g6 h6.
27.Qxg4 e5 28.Rf7 e4 29.g6 h6?
Belangrijk tempo-verlies. 29…e3! 30.Qh5 (30.gxh7 is niet gevaarlijk) 30…h6 31.Qf3 e2 En wit heeft geen dreigingen meer over de f-lijn. 32.Qxd5? Qb4.
30.Ref1 e3 31.Qf5
Wit heeft een matdreiging op f8.
31…Rg8??
Och jee, gaat Iozefina dan verliezen? 31…Qb4 32.Rxg7 Qe4+ Nodig, anders wint wit. 33.Qxe4 Rxe4 34.Rh7+ Kg8 35.Rff7 e2 met herhaling
32.Qxd5??
Het mat niet gezien! En nu staat zwart weer gewonnen, Iozefina pakt de winst. 32.Qf4 Zwart kan niets doen tegen Dxh6 en Th7 mat. 32…e2 (32…Rge8 33.Rf8+!) 33.Qxh6+ gxh6 34.Rh7#
32…e2! 33.Re1 Rad8 34.Qh5 Rge8 35.Qf3 Qd2 36.Qf2 Qxe1+ 37.Qxe1 Rd1 0–1
Anna-Maja wist de vierde plek te bemachtigen door Arlette te verslaan en kon zo toch nog enigszins tevreden zijn. Arlette sprak ik na afloop even en zij zei ook dat ze niet ontevreden was met haar optreden gezien dat ze zo weinig geschaakt heeft de afgelopen jaren.
Iozefina en Anne dus gedeeld eerste. Volgens de reglementen zou er bij gelijk eindigen een beslissingmatch gespeeld worden over twee blitz-partijen. Dit gebeurde een kwartier nadat de laatse partij beëindigd was. Het werd een spektakelstuk. Anne won de eerste niet heel erg soepel, waar Iozefina goede kansen had. Maar de tweede partij waren de rollen omgedraaid; Anne stond gewonnen, maar verloor uiteindelijk door onnauwkeurig spel van Anne en goed verdedigingswerk van Iozefina. Het was doodstil in de zaal, hier en daar wat gefluister, want er gebeurde erg veel. Er werd een pauze ingelast van tien minuten, het publiek nog druk napratend over de verrassende wending in de laatste partij. Na de pauze werden er nog twee partijen gespeeld, qua kleur in tegenovergestelde volgorde. Iozefina eerst met zwart tegen Anne. Jan Werle had Iozefina in de pauze van advies voorzien en ze koos voor een iets andere opening, met succes. Ze kreeg een gelijke stelling, maar in het eindspel maakte ze een fout en kwam Anne een pion voor. Anne maakt het vervolgens goed af. Dan de vierde partij, Anne met zwart. Iozefina koos voor dezelfde solide opening als in de eerste partij, won een pion en speelde Anne eigenlijk kansloos weg. Weer geen beslissing dus. Dan weer pauze van tien minuten. Jan weer advies gevend aan Iozefina, terwijl de vriend van Anne, Internationaal Meester Stefan Kuipers, nu ook in de speelzaal aanwezig was. Hij was direct van het vliegtuig doorgegaan naar de speelzaal, nadat hij samen met Chessqueen Zhoaquin Peng net terug was gekomen van het Europees Kampioenschap voor de jeugd in Praag waar ze begeleiders waren. Stefan stak dus nog even een extra hart onder de riem van Anne. De pauze was voorbij en publiek en speelsters gingen weer naar de speelzaal. Nu er nog geen beslissing was gevallen werd de tijd aangepast. Wit kreeg vier minuten, zwart vijf en allebei een increment van 3 seconden. De gene die als eerste een partij wint is de kampioen. Iozefina kreeg wit. Iozefina kwam iets beter uit de opening, maar moest plotseling het loperpaar geven en uiteindelijk kwam deze stelling op het bord. Wit heeft net g3 gespeeld en lijkt iets minder te staan.
Paulet,Iozefina (2249) – Haast,Anne (2299)
Vijfde Tiebreak partij (7), 28.08.2016
18…f6
Anne schopt de paarden uit het centrum.
19.Nd3 e5 20.Qe4 Qf7
Iozefina kan niet profiteren van de penning.
21.Nh4 g6 22.f3 f5 23.Qe2 Kg7
Het is duidelijk dat zwart groot voordeel heeft hier. Anne had daarbij ook meer tijd op de klok en dus zag het er goed voor haar uit.
24.Nf2 Qf6 25.Ng2 Nc7 26.d3?
Nu is de loper op c4 ingesloten. Maar veel meer dan afwachten had wit ook niet gekund.
26…Nd5
26…Bb4 27.Rf1 a6 had direct een stuk gewonnen.
27.Nd1 Bb4 28.Rf1 a6 29.Qf2
Iozefina met nog maar een paar seconden, Anne met een paar tientallen. 29.Bxd5 Rxd5 had in ieder geval het probleem van de loper opgelost.
29…Rc8 30.Kh1 Re7
Torens op de c-lijn is het plan.
31.Qe2 Nc7
Maar Anne veranderd van gedachten
32.Kg1
Iozefina wist niet meer wat ze moest doen.
32…b5
De genadeklap.
33.axb5 axb5 34.Ra7 Bc6
Het stuk gaat verloren.
35.f4
Een laatste poging om nog tegenspel te krijgen.
35…bxc4 36.fxe5 Rxe5 37.Qf2 Bc5 38.bxc4
Tijdnood, ze zag niet dat haar toren in stond.
38…Bxa7 0–1
En direct opgegeven. Een mooie rechtlijnige partij van Anne die daarmee Nederlands Kampioen werd. Een applaus klonk door de zaal en Anne werd overgoten met felicitaties. Hiermee is ze voor de derde keer op rij Nederlands Kampioen geworden. Een zinderende finale van een mooie en spectaculaire week. Felicitaties aan de winnaars en dank aan de organisatoren en overige deelnemers die er een mooi evenement van hebben gemaakt!
