De stabiliteit van de absolute topper

Het zijn er niet veel, maar de absolute supersterren vallen feitelijk nooit helemaal door de mand. Als Karpov of Kasparov eens in de buurt van 50% eindigde, was dat een absoluut dieptepunt. Vanaf hun jeugd tot het einde van de glorietijd toch zeker.

Vandaag de dag?
In het laatste NIC Magazine beweert Nakamura trots, ‘dat hij de grootste bedreiging voor Carlsen vormt’. Waar is dat op gebaseerd? In een losse partij is Hikaru voor iedereen gevaarlijk, ja (zichzelf incluis), maar de stabiliteit is ver te zoeken. Dat bleek ook weer in Wijk aan Zee. Voor de nabije toekomst hoeven we alleen te letten op Aronian en (waarschijnlijk ook nog steeds) Kramnik. Is laatstgenoemde een winterslaapje aan het doen? Aronian was wel bezig in de ijzersterke Zürich Chess Challenge, waar hij de enige leek die Carlsen naar de kroon kan steken.

In Tata
Behalve dat Aronian al jarenlang geen slechte resultaten heeft, lijkt hij ook een extra dimensie aan zijn spel toegevoegd te hebben. Waar de Armeen vroeger gevreesd was om zijn soms vlijmscherpe spel en zeer diepe voorbereiding, maakte hij in het afgelopen Tata-toernooi vooral indruk als eindspelvirtuoos. Al bezig het monopolie van Carlsen te betwisten? Dat terwijl Kramnik, altijd al een goede technicus, bezig lijkt zijn spel dynamischer te maken, om zodoende kansen te hebben, Carlsen soms in verlegenheid te brengen.

Subtoppers
In Tata B haalde Timman, zoals ik verwachtte, een prima score en op de laatste paar dagen had het nog beduidend meer kunnen worden. Mijn tip Jobava was goed bezig, maar stortte op het einde in. Uit onbetrouwbare bronnen vernam ik, dat de Georgiër in de slotfase van het toernooi niet geheel nuchter achter het bord gesignaleerd is. Ze bestaan dus nog! Sowieso een grappig sujet, deze Jobava. Hij opende 1. b3 tegen Yu Yangji en won. De Larsen-variant speelde hij nooit, met (nog) eén uitzondering: enkele jaren geleden tegen een andere Yu! En won. Zou hij geweten hebben, dat het niet dezelfde Chinees was?

Ivan S.
De winnaar van de B-groep kende ik niet eens. Een nieuwe Kroatische ster, Ivan Saric. Hij speelde gedegen, gezond, doortastend. Niets op af te dingen. Toch vind ik Jobava leuker. Een echte artiest, maar niet stabiel, hè? We zijn benieuwd wat Saric volgend jaar in de A-groep vermag en of hij dan de beste Ivan S. zal zijn.

Sven en Ireen
De Olympische kriebels slaan inmiddels toe en we hopen dat Kramer en Wüst ook stabiliteit zullen tonen. Dan wordt er veel goud gedolven. Weet u wat mijn eerste toernooi in Rusland was? Ja, Sochi (september) 1980! Uitstekend strandweer, kan ik me herinneren. Doet vreemd aan als wintersportplaats. De kamers van de Olympiërs zien er gelukkig wat beter/moderner uit dan de mijne destijds. Eén luxe-object bevatte die: een radio, met de opties aan en uit. Een half dagje zuid-russische jengelmuziek was wel aardig, maar daarna…. Gelukkig had ik enkele cassettebandjes meegenomen en een afspeelapparaat.

Het Russische systeem
De Sochi-ervaring was niet alleen negatief, zeker niet. Westerse talenten werden vaak uitgenodigd, om dan door de Sovjet-subtop gemangeld en in de knop gebroken te worden. Dat gebeurde o.a. met Böhm, maar niet met Timman en mij! Ik was zelfs een tijdje koploper. Leuke gewaarwording om door een park te lopen en daar opeens een groot bord met een perfect bijgehouden scoretabel aan te treffen. Ook het spelen op een podium met giga-demonstratieborden en hartstochtelijk meelevend publiek was wel apart.

Alleen stabiele techneuten?
Terug naar het heden. Toch maar genieten van de aanstaande Putain-show. Hopelijk zonder terreur-aanslagen, maar daar ben ik allerminst zeker van. En de schaaktoekomst. Zullen er uitsluitend stabiele toppers zijn met een onberispelijke techniek? Is dat een uitvloeisel van het werken met databases en sterke computerprogramma’s? Geloof ik toch niet helemaal. Ik zie het eerder als iets cyclisch. Als je achter het bord zo veel kunt compliceren, dat de tegenstander van vlees en bloed dolgedraaid wordt…. Ja, ooit breekt er weer een tovenaar door die à la Tal de hele gevestigde stabiele orde omver kegelt. Waarschijnlijk Kevlishvili.

John van der Wiel