Interview: Judith van Amerongen

Judith van Amerongen (foto: Erika Sziva)

Ik kom haar regelmatig tegen op weekend toernooien, ze nam ook deel aan de trainers dag van de KNSB en op Facebook kon ik zien dat ze Schaakschool Polgar had opgericht. Langzaam maar zeker werd ik nieuwsgieriger: Wie is eigenlijk Judith van Amerongen?

Gelukkig stond ze open voor een interview, die we snel gepland hebben. Een kleine tegenvaller was dat enkele dagen voor ons gesprek het AD ook een stukje had gemaakt over haar, al was het slechts in de regio Utrecht leesbaar.

Ik had er zin in en toen ik mijn auto in een zijstraat van haar woning parkeerde kon ik mijn ogen nauwelijks geloven, de straat bleek Dr. Max Euwe straat te heten. Tegenover me lag een winkelcentrum met de naam ‘Rokade’ en de volgende zijstraat heette ‘Grootmeesterplein’. Een beter begin kon ik niet verzinnen! Judith vertelde met een glimlach dat dat de schakerswijk van Utrecht is. Helaas, kon ze daar net geen woning krijgen, maar ze zou nog kunnen promoveren!

Judith kwam op haar 6^e in aanraking met schaken via haar oom, die Jan heette. En ja hoor, met het bijpassende boek ‘Oom Jan leert zijn neefje schaken’ (al klopte de titel niet helemaal!?) leerde ze het spel. In de onderbouw kreeg ze schaakles op school en omdat ze zo pienter was mocht ze al snel met de bovenbouw meedoen. Dat werkte erg motiverend. Ze werd lid van de schaakclub in Vianen.

Erika Sziva (foto: Alex van Mil)

Dit idyllische begin kwam abrupt tot een einde toen ze op haar 11^e met haar gezin naar Culemborg verhuisde. Hier kon je destijds slechts een kleine schaakvereniging vinden. Weinig jeugdspelers, wel een stel (in haar ogen) oude, rokende mannen. Met koppijn ging ze elke clubavond naar huis. Dus toen ze met de middelbare school begon en door de andere meisjes raar aangekeken werd om haar stoffige hobby, heeft ze besloten voor hockey te kiezen, een trendy sport bij die meisjes.

Na de middelbare school volgde ze een universitaire studie tot jurist en 10 jaar lang verkeerde ze in dit milieu. Door de enorme werkdruk, haar perfectionisme en het moeilijk grenzen aan kunnen geven kwam ze echter in de problemen. Na enkele burn-outs was ze klaar met de juridische wereld en ging ze op zoek naar meer rust en activiteiten die ze echt leuk vond.

Via internet zat ze al regelmatig schaakpotjes te spelen en uiteindelijk besloot ze een keer de Utrechtse schaakclub ‘Oud Zuylen’ te bezoeken, waar ze met zomerschaken bezig waren. Ze deed meteen mee met het snelschaaktoernooi waar ze 0 punten uit 18 haalde. Toch vond ze de sfeer bijzonder ontspannen en aanstekelijk, dus ze is niet meer weggegaan.

Later werd ze ook lid van schaakvereniging Moira-Domtoren, die een grote jeugdafdeling had. Hier kwam de ontdekking hoe leuk het is schaakles te geven aan kinderen. Judith pakte het meteen professioneel aan: ze ging op de Open Universiteit enkele didactische vakken volgen en liep een hele tijd met schaakleraar PieterJan Mellegers mee om praktijkervaring op te doen. Later sleepte ze ook nog het KNSB diploma schaaktrainer 2 binnen. Niets kon meer in de weg staan om een eigen schaakschool op te richten. De inspiratie voor de naam ‘Schaakschool Polgar’ kwam via een schaakvriend, Frans Sanijs. Frans, die een grote fan van Judit Polgar is, merkte op dat onze Judith niet alleen naamgenote was van de beroemde versie, maar ook nog in hetzelfde jaar geboren is. De beslissing was snel genomen.

Judith gebruikt de stappenmethode, maar er naast maakt ze zelf veel en creatief lesmateriaal op haar computer. Enthousiast laat ze wat voorbeelden zien: leuke afbeeldingen, verhalen over sterke spelers en partijfragmenten van toppers. Ook geeft ze kinderen de ruimte om haar uit te horen over haar laatst gespeelde partijen, die ze blijkbaar bijzonder boeiend vinden.

Op welke manier probeert ze te voorkomen dat meisjes afhaken en voor hockey gaan kiezen? Ze vindt de sociale contacten voor de meiden erg belangrijk, dus ze laat ze enkele minuten per les even bij kletsen. Ook probeert ze voor meer afwisseling te zorgen, want dat hebben meisjes harder nodig dan jongens. Ze ziet dat schaakclubs, waar een leuke groep meisjes lid van zijn, als een magneet andere meisjes van de regio aantrekken. Ze benoemt Schaakvereniging Vegtlust in Maarssen als voorbeeld.

Als fanatieke toernooispeler hoopt ze nog de rating 2000 te halen. Extra reclame natuurlijk voor Schaakschool Polgar als de juf niet in stap 1 zit.

Ondanks de naam is Schaakschool Polgar geen ambitieuze onderneming in de zin van hoge prestaties. Het is wel ambitieus in de zin dat het schaken toegankelijk wil maken voor een breed publiek. Niet alleen voor slimme kinderen, maar ook voor de gemiddelde leerlingen van wijkscholen met veel allochtone kinderen. Proberen ze van de straat te houden door een alternatief te bieden. Het motto van haar school is: ‘Elke grootmeester was ooit een beginner (Chernev)’. Dus neem maar de drempel en kijk waar schaken je heen brengt.

Inderdaad, de wereld kun je niet meteen veranderen. Het begint met kleine stappen. Veel succes, Judith!

Erika Sziva