Krunoslav Hulak door Jules Welling

Krunoslav Hulak tijdens Hoogovens ’89 (foto: Jos Sutmuller)

Krunoslav Hulak

Op vrijdag 23 oktober is na een kort ziekbed de Kroatische grootmeester Krunoslav Hulak overleden in zijn woonplaats Zagreb. Hij was 64 jaar. Hij kwam veelvuldig uit voor zijn land, eerst voor Joegoslavië, later voor Kroatië.

Hij kwam als nationaal kampioen van Joegoslavië (1976) naar Nederland in 1977 om in Amsterdam deel te nemen aan het zeventiende IBM-toernooi. Een jaar eerder was hij grootmeester geworden. In Amsterdam werd hij tot vrijwel ieders verrassing tweede achter de Engelsman Tony Miles met 9,5 uit 15 en maakte meteen naam met zijn geprononceerde kaak, enorme snor, zijn aanstekelijke gevoel voor humor en vooral met zijn gewaagde spel. In dat opzicht leek hij op zijn land- en leeftijdsgenoot Ljubomir Ljubojevic. In de perskamer was dat wel anders. De polyglot Ljubojevic had altijd het hoogste woord, terwijl Hulak zich, mede gehinderd door de taalbarrière, altijd bescheiden opstelde. Joegoslavië was op dat moment een van de toonaangevende schaaklanden en vaak een geduchte concurrent voor de Sovjet-Unie. Hulak behoorde met Ljubojevic tot de generatie, die Svetozar Gligoric en Boris Ivkov kwam opvolgen.

Jules Welling (foto: Jos Sutmuller)

In 1986 kwam hij terug naar Nederland en won hij de B-groep van het Hoogovenstoernooi in Wijk aan Zee. Bij die gelegenheid leerde ik hem goed kennen. We gaven samen de jaarlijkse Kindersimultaan in dorpsgebouw ‘De Moriaan’ (daar voelde hij zich niet te groot voor) en zaten bij het afsluitende diner naast elkaar. Het resulteerde in een permanente, warme vriendschap. Krunoslav was vooral populair bij de vrouwen, zo bleek mij toen. Het was me een raadsel waarom.

Een jaar later nam hij zijn promotieplaats in de A-groep in, maar toen was hij al over zijn hoogtepunt heen. Hij werd gedeeld dertiende van de veertien deelnemers met de Engelsman Glen Flear (1/2. Nigel Short (Eng), Victor Korchnoi (Zwi).

In 1995 kwam hij nog een keer terug naar Wijk aan Zee om deel te nemen aan het eerste knock out-toernooi, maar dat werd geen succes : hij verloor om de eerste ronde van de Duitser Christopher Lutz en lag eruit.

Hulak nam in totaal zes keer aan de Olympiade deel, drie keer voor Joegoslavie (1982, 1986 en 1990) en drie keer voor Kroatie (1992,1994 en 1998) en wist zich twee keer voor het Interzonale Toernooi te plaatsen : Toluca 1982 en Zagreb (zijn woonplaats) 1987, maar meer zat er voor hem niet in. Ook in dat opzicht leek hij op Ljubojevic, die zich ook nooit voor het Kandidatentoernooi wist te kwalificeren. In 1990 bij de Olympiade in Novi Sad nam hij me een onvergetelijke avond mee op stap en toen leerde ik hem van een geheel andere kant kennen : hij kon niet alleen maar goed schaken, om het zo maar eens te zeggen.

Hulak was in zijn beste dagen een sterk grootmeester, die vooral tactisch heel goed was en dus van iedereen kon winnen, maar geen echte wereldtopper en daar was hij zich terdege bewust van. Hij bleef altijd een beminnelijke persoonlijkheid, met wie het aan de bar goed toeven was, zeker toen hij zich een mondje Engels geleerd had. Soms kwam hij samen met zijn landgenoot Zdenko Krnic van de ‘Informator’ gewoon als bezoeker naar Wijk aan Zee om te genieten van de specifieke Hoogovensatmosfeer en de beroemde snertmaaltijd. Hij kon wel drie borden snert op!

Beroemd is hij in Wijk aan Zee en omstreken geworden, toen hij tijdens de genoemde kindersimultaan tegen een tegenstandertje zei : “Dat is zo’n goeie zet, dat ik vind dat je er nog een mag doen”. Het mannetje wilde daar niets van weten en beet terug : “U mag niet praten tijdens de partij”. “Nee”, zei Kruna, zoals zijn vrienden hem liefkozend noemden. “Ik praat ook niet. Ik zeg voor…”

Hulak had een agressieve stijl en was niet lui. Vaak maakte hij de meeste zetten van alle deelnemers, met veel van de toen nog gebruikelijke afgebroken partijen. Hij had daar een simpele verklaring voor : “Ik houd gewoon van het spelletje”. Tot zijn grootste successen behoorden toernooioverwinningen  in Varna 1974, Osijek 1980, Sombor 1980 en Banja Luka in 1983 en 1987.

In 2005 werd hij op zijn oude dag voor de tweede keer nationaal kampioen, nu van Kroatië (7,5 uit 11) en bewees hij dat er nog steeds rekening met hem gehouden diende te worden. In zijn latere jaren was hij steeds minder actief in het internationale topschaak en leidde hij vooral jonge Kroatische talenten op en niet zonder succes. De schaakwereld heeft met hem een markante persoonlijkheid verloren, die ook in Nederland zijn sporen ruimschoots verdiend heeft.

Jules Welling