Mat in de Mediastad
HSG bestaat 125 jaar. In 1887, het jaar waarin gestart werd met de bouw van de Eiffeltoren en waarin Theater Carré werd geopend, waarin de topschakers Nimzowitsch en Tartakower het levenslicht zagen en het jaar waarin het Leger des Heils startte met evangelisatiewerk, besloten enkele Hilversummers op initiatief van Jacob Peet het Hilversumsch Schaak Genootschap op te richten. Dit was (uiteraard!) aanleiding voor het schrijven van een boek. Niet alleen over HSG, nee, over 125 schaak in Hilversum. Want er gebeurde op schaakgebied veel meer in de mediastad dan alleen clubschaak.
De auteurs zijn Wim van der Wijk en Johan Hut. Wim van der Wijk is redacteur bij dagblad “De Gooi- en Eemlander” en ook een van de webmasters van de website van HSG. Daar viel hij vorig seizoen op door de waardige wijze waarop hij de sportieve neergang van de landskampioen beschreef. Johan Hut behoeft nauwelijks introductie in schaakland, hoewel de eindredacteur van schakers.info tot zijn leedwezen constateerde dat in de opsomming van Huts schrijfwerk onvermeld bleef dat hij ook deze site een decennium gediend heeft.
Het boek is in twee delen gesplitst: Feiten en Passie. Het grootste deel gaat over feiten. Vele gebeurtenissen op schaakgebied passeren de revue en ook veel prominente schakers die bij HSG gespeeld hebben worden behandeld. Hierbij wordt dankbaar gebruik gemaakt van het vele werk dat Adri Plomp verricht heeft. Plomp stortte zich na zijn pensionering op de schaakhistorie en haalde hierbij ontzettend veel feiten boven water, die anders voor eeuwig verborgen zouden blijven. En ook corrigeerde hij enkele zaken die tot dan toe ten onrechte voor waar werden aangenomen. Adri Plomp zelf heeft het jubileum niet meer kunnen meemaken. Hij overleed in December 2011.
Over wat voor feiten hebben we het dan? Een bloemlezing: wist u dat een HSG-er het vlaggetje op de schaakklok bedacht? En dat dit een schaker was die als favoriete openingszetten 1… a5, 2…b6 3…La6 had? Kent u het AVRO-toernooi van 1938? En dat van 1973 en 1975? En wist u dat de AVRO ook nog een aantal keer het NK sponsorde en huisvestte? En de VARA jeugdtoernooien? En de KRO-matches? En de NK’s op het Mediapark? En nog meer? U ziet, het schaken in Hilversum was veel meer dan het schaken van HSG 1, dat na vele jaren van tweede en derde plaatsen dan eindelijk in 2008 voor het eerst kampioen van Nederland werd. Over HSG 1 gesproken… uiteraard komt de naam Joop van Oosterom in meerdere hoofdstukken voor. Hij was jeugdtalent, clubkampioen, speler van HSG 1, wereldkampioen correspondentieschaak en dertig jaar lang sponsor. De geschiedenis van HSG 1 komt natuurlijk ook ruim aan bod.
Het onderdeel “Feiten” bevat 38 hoofdstukken. Voorgaande bloemlezing was lang niet volledig, maar ik kan u alle hoofdstukken van harte aanbevelen.
In het gedeelte “Passie” zien we onder andere interviews met drie clubleden, een greep uit leuke stukjes uit het clubblad “De Schakel” en een bijdrage van de gastschrijvers Jeroen van den Berg (over waarom hij juist naar HSG ging en niet naar BSG en waarom dat een juiste keuze was) en Bert-Jan van Oel, journalist van de Gooi- en Eemlander die Karpov als eerste mocht interviewen, terwijl het neusje van de zalm van de vaderlandse sportjournalistiek stond te wachten.
“Passie” geeft ook een aardig inkijkje over hoe men in het Hilversumse naar anderen kijkt. Neem nu dit citaat uit het interview met de veteraan Cees Overbeeke, HSG-er sinds 1957. Op de vraag “Vind je de leden een doorsnede van de samenleving?” antwoordde hij:
“Niet helemaal. Er zijn volgens mij weinig lager opgeleide mensen en praktisch geen allochtonen. Schaken hangt toch een beetje aan hoger opgeleide mensen. (…) Hoewel, iedereen kan eigenlijk leren schaken, een mooi voorbeeld hiervan is En Passant.”
Huh? Is dat nu een belediging of een compliment? Of een als compliment verpakte belediging? Iedere inwoner van Bunschoten-Spakenburg is dom, maar En Passant heeft ze toch maar mooi leren schaken. Of lees ik het verkeerd… En weet de goede Cees wel dat HSG’s aartsvader Jacob Peet geen notaris, dominee, schoolhoofd of dokter was, maar een slager?
Nog een voorbeeld van de Hilversumse kijk op dat mooie vissersdorp. Een citaat uit een clubbladartikel van Henk Cornelissen die, dat moet gezegd, een begenadigd clubbladartikelschrijver is. Uit een verslag van een wedstrijd HSG – Panfox, waarin Paul van der Sterren Joël Lautier versloeg:
“Paul van der Sterren is één bonk concentratie. Er is mij verteld dat Paul niet meer in de Nederlandse competitie wil spelen mede vanwege de luidruchtigheid van de speelzaal. Nou volgens mij kun je die middag een kanon afschieten, kan onze buurman Gé het complete servies uit zijn handen laten vallen, zou heel Bunschoten langs kunnen komen; Paul zal het niet merken.”
Weer een sneer naar Bunschoten in dit overigens schitterende hoofdstuk 48. Alsof die Bunschoters allemaal lawaaimakers zijn! Ik durf te stellen dat de meest luidruchtige schaker van Nederland bij HSG speelt! En dan heb ik het niet eens over die man die ons tijdens de wedstrijd HSG 2 – En Passant 1 op een schetensalvo trakteerde in het Hilversumse stadhuis en ook niet over de HSG-er die na zijn zoveelste blunder zijn steeds kleiner wordende haardos onder een luid gejammer nog meer uitdunt.
Maar zonder gekheid. Passie is een prachtig onderdeel van dit fraai vormgegeven boek. Wist u dat er in de onderbond iemand successen boekt in het Siciliaans met h7-h5? Wist u dat Cees Overbeekes mooiste partij uit zijn lange schakersleven een overwinning op Richard Vedder was? En dat dr. Rob van der Waall de Haagse muur heeft uitgevonden? En dat…
Ach, het is teveel om op te noemen. Voor slechts 12,50 euro plus verzendkosten kunt u het allemaal zelf lezen. De redacteurs hebben inmiddels wel wat kleine foutjes ontdekt, die ze op de site van HSG hebben vermeld. Bij de voorzitter kunt u een exemplaar bestellen. U krijgt er geen spijt van!
(Richard Vedder)
