Tata Steel Chess: Wij presenteren De Koning, door Richard Vedder

Wij presenteren De Koning

Zaterdag 23 januari deed ik een dagje Wijk aan Zee. Uiteraard om een bezoek te brengen aan het schaaktoernooi, handen te schudden met oude bekenden, maar ook om net als vorig jaar mee te doen aan de Arves Studies Solving Day, georganiseerd door onder anderen Yochanan Afek, grootmeester in het componeren van eindspelstudies.

De beleving was heel anders dan vorig jaar. Toen had ik niet genoeg aan drie uur omdat ik veel te lang tevergeefs op de eerste opgave had zitten broeden. Omdat dat een makkie zou zijn. Eentje om er even in te komen. Nou mooi niet. Ik ontdekte dat de volgorde waarin de negen studies worden voorgeschoteld niets te maken heeft met de moeilijkheidsgraad, maar met het aantal stukken dat gebruikt wordt. Het kan dus zomaar zijn dat de eerste meteen de moeilijkste is!

En inderdaad, wederom leek ik mijn tanden stuk te bijten op een ogenschijnlijk simpel eindspelletje van drie vrijpionnen tegen een toren. Ik kwam er niet uit, maar was wel zo verstandig om na een kwartiertje met opgave twee te beginnen. Opgave 1 kan wel weer als er tijd over is!

Het ging voorspoedig. Een leuk patje had ik snel ontdekt, evenals een matje gecomponeerd door Afek himself! Nadat ik alle negen opgaven had gehad moest ik alleen nog de nummers 1 en 7 doen, want daarover was ik nog niet tevreden. Warempel, ik vond bij allebei de oplossing. Tevreden leverde ik, met nog 12 minuten te gaan mijn examen in (ook belangrijk, bij gelijk eindigen wint de snelste!) en nam nog een gratis kopje koffie voordat ik de buitenlucht weer opzocht.

Ik had serieus het idee dat ik het heel goed gedaan had. Het was dan ook even slikken toen ik de antwoorden onder ogen kreeg. Drie goed, drie een beetje goed en drie nullen. Vooral opgave 7 kon ik moeilijk verkroppen. Oké, de bedoelde oplossing leidde op een fraaie manier tot remise, maar die van mij was toch ook goed? Ik besloot hem ’s avonds in de computer te gooien, mijn gelijk te krijgen en Afek een boze e-mail te sturen. U raadt het al. Mijn oplossing rammelde aan alle kanten… Ik werd uiteindelijk elfde. Winnaar werd Twan Burg, die in zijn speech bij de prijsuitreiking benadrukte dat het oplossen van eindspelstudies een goede oefening is voor de bordschaker. En weet je wat ik denk? Dat ie gelijk heeft!

Nu hoor ik u denken: “kom op met die studies!” Maar helaas. Ze mogen nog niet gepubliceerd worden, dat doen de componisten zelf te zijner tijd. Er is echter een meer dan volwaardig alternatief, want onlangs verscheen het laatste boek in de serie “Wij presenteren” van Yochanan Afek en Hans Böhm. De klus is geklaard en het is een mooi gezicht in de boekenkast, die rij boeken waarin alle stukken apart voor het voetlicht komen.

Deze keer dus , naast de historie van de koning , 240 fragmenten (partijen, studies, van alles wat) waarin de koning de hoofdrol speelt. Uiteraard presenteer ik u er eentje van de hand van Yochanan Afek. Uit het hoofdstuk over “De Reti-manoeuvre”.

 

Als wit rechttoe rechtaan probeert te winnen redt zwart zich dankzij een variatie op de beroemde manoeuvre van Reti: 1.Kxh3 Kc4 2.Kg3 Kb5 3.Pc7+ Kb4 4.Pd5+ Ka3 5.Pc3 Kb2 6.a4 Kxc3 7.a5 Kd4 8.a6 Ke3 9.a7 f2 en remise. Wit wint echter door 1.Kg3!! Achter die f-pion aan. h2 2.Kxh2 Kc4 3.Kg1! Kb5 4.Pc7+ Kb4 5.Pd5+ Ka3 6.Pc3 Kb2 7.a4 Kxc3 8.a5 Kd4 9.a6 Ke3 10.Kf1 en wit wint. Is het niet geweldig in al zijn eenvoud?

Terug naar Wijk aan Zee. Na het oplossen was er drie uur vrije tijd. De jury ging aan het jureren en de deelnemers gingen de Moriaan in. Het was erg druk, maar gelukkig staan er 8 beeldschermen met elk een partij erop om te volgen. De zeven partijen uit het Masterstoernooi en eentje uit het Challengerstoernooi. L’Ami – Van Foreest was dat. Op zich wel te begrijpen natuurlijk, zo’n Nederlands onderonsje. Maar onze landgenoten blinken dit toernooi niet bepaald uit in het breken van potten, dus ik worstelde mij naar de afzetting om van dichtbij eens naar Baskaran – Dreev te kijken. Dat waren immers de koplopers bij de Challengers. En wat zie ik? Een zwarte loper op a1. “Daar is gesnackt!” aldus Frans Konings die ik onderweg naar de wedstrijdleiding deelgenoot maak van mijn verbazing. Ik schoot wedstrijdleider Jan van den Ende aan met de vraag of Baskaran – Dreev op TV mocht. Jan ging even weg en warempel! Even later zagen we Baskaran – Dreev! Ik feliciteerde Jan met de mededeling dat wij een vinger in de pap hebben!

Ook even naar de commentaarzaal natuurlijk. Dat is even een wandeling, maar het weer was goed. Commentator van dienst was Hans Böhm en die was goed op dreef. De inleiding was een beetje lang, maar dat had met de komst van Judit Polgar te maken. Het publiek mocht vragen bedenken en Hans was kieskeurig. Het moesten wel goede vragen zijn! Toen de partijen eenmaal besproken werden was Hans nog beter op dreef. Vooral bij de beginzetten van Caruana – Ding. Een Spaanse opening en na het vrij normale 1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lb5 a6 speelde Caruana het eveneens vrij normale 4.La4. En Hans uitte zijn teleurstelling dat hier de ruilvariant nauwelijks nog wordt gespeeld. “Zoals ooit in Böhm – Reshevsky”. De zaal gniffelde al bij die opmerking. Doorgaans cijfert Böhm zijn eigen schaakprestaties weg tijdens zo’n commentaarsessie, maar hier had hij een speciale reden. Want na 4.Lxc6 dxc6 5.0-0 Dd6 waren ze in een stelling beland die toen, in 1974, in de mode was. En ergens had Böhm een analyse van Fischer gelezen en in een zijvariant schreef Fischer dat hier een bepaald idee goed was. En tot hilariteit van de toeschouwers toonde hij de zetten 6.Pa3 b5 7.Pb1! Geheel volgens Fischers plan.

En ik dacht… Böhm – Reshevsky… waar heb ik dat ook alweer gezien onlangs. Verrek! In “Wij presenteren De Koning”! Het hoofdstuk “De hand van de auteurs”. Helemaal achterin het boek putten de schrijvers uit hun eigen oeuvre en laat Hans de oude Amerikaan nu toch hebben uitgeteld met een leerzame koningsmanoeuvre! In die partij ontstond na 36 zetten de volgende stelling:

 

 

Na 37.Ke3 Ke7 38.h4 Tf7 39.h5 g5 40.f5 Tf6 41.Kf3 bood Reshevsky met Td6 torenruil aan. Hans ging er maar wat graag op in: 42.Txd6 Kxd6 43.f6 Ke6 44.e5 Kf7 45.Kg3! En opgegeven. Na 45.Kg4 Ke6 was wit niet opgeschoten, maar zo’n driehoekje met de koning doet dan wonderen. “The ABC of Chess!” noemde Viktor Kortchnoi dat.

Er staan veel spectaculairdere stellingen in het boek dan het vrij elementaire eindspelletje dat u zojuist de revue zag passeren, maar het leek mij passend om bij het bespreken van het laatste deel van “Wij presenteren” de beide auteurs maar eens in het zonnetje te zetten. Ook De Koning is weer warm aanbevolen!

Het was een mooie dag daar in Wijk aan Zee!

PS: wie Böhm – Reshevsky in zijn database opsnort zal zien dat Hans wat commentatorlijke vrijheid heeft genomen door te zeggen dat in die partij 6…b6 7.Pb1 werd gespeeld. In werkelijkheid gebeurde 9…b5 10.Pb1, maar een goed verhaal moet je nooit verpesten met feitelijk gezever!

 

 

——————————————————————————————————————————————————————-

www.arves.org – Home www.arves.org Why Arves exists … British Endgame Study News 1996 (March) British Endgame Study News 1996 (June)

 

De Koning verkrijgbaar bij De Beste Zet en New in Chess

 

 

 

 

 

 

.