Kandidatentoernooi 2016: Verslag ronde 5 door Roeland Pruijssers
Door: Roeland Pruijssers
Het toernooi kent toch wel een verrassende koploper, Sergey Karjakin. Op rating en volgens de statistieken een underdog voor de winst, maar al jarenlang in de absolute wereldtop ondanks zijn jonge leeftijd. Zijn eerste plaats heeft hij te danken aan een off-day van Nakamura en een mooie winstpartij tegen Anand. Zijn tegenstander vandaag is Topalov, die tot nu toe teleurstellend spel laat zien.
Topalov,V (2762) – Karjakin,S (2780) [E15]
Fide Candidates (5), 16.03.2016
1.d4 Pf6 2.c4 e6 3.Pf3 b6 4.g3 La6 5.b3 Lb4+ 6.Ld2 Le7 7.Pc3 d5 8.cxd5 exd5 9.Lg2 0–0 10.0–0 Te8
10…Lb7 wordt het meest gespeeld.
11.Tb1!?N
Veel gespeelde zetten zijn 11.Tc1, 11.Te1, 11.Pe5 en 11.Dc2. Maar Topalov probeert iets nieuws. 11.Pe5 Lb7 12.Lc1!? Kreeg Karjakin tegen zich in ronde drie tegen Giri. (12.Tc1 Pbd7 13.Lg5 c6 14.f4 kwam op het bord in de partij Navara,D (2718)-Almasi,Z (2695) Bol 2014, een partij die de witspeler uiteindelijk wist te winnen.)
11…c5 12.dxc5 bxc5 13.Pe5 Lb7 14.Lf4 Lf8
14…Ld6? 15.Pxd5 Lxe5 16.Pxf6+ veliest voor zwart.
15.Tb2!?
Het idee is duidelijk, wit wil druk zeggen op de d-pion door de toren zo naar d2 te spelen.
15…Ld6!
Nu is het wel mogelijk!
16.Pd3
Wit gaat de lange variant niet in en kies de positionele optie. 16.Pxd5 Lxd5! (16…Lxe5? 17.Pxf6+ Dxf6 18.Lxb7 Lxb2 19.Lxa8±) 17.Lxd5 Lxe5 18.Td2 (18.Lxe5? Dxd5; 18.Lxa8? Lxb2) 18…Pbd7 (18…Pxd5 19.Txd5 Df6 20.Lxe5 Txe5 21.Td8+ met mat.) 19.Lxe5 Pxe5 20.Lxf7+ (20.Lxa8 Dxa8 Is prima voor zwart.) 20…Pxf7 21.Txd8 Taxd8 met een interessante stelling die ongeveer gelijk in evaluatie zal zijn.
16…Pa6
Het paard staat hier goed, het dekt c5 en kan eventueel d5 dekken door naar c7 te hoppen.
17.Lxd6 Dxd6 18.Pf4 De5
De zwarte problemen lijken opgelost, maar met de ‘hangende’ c- en d-pion staat wit toch iets prettiger. Als zwart een keer niet oplet kunnen de pionnen weer zwak worden.
19.Tc2 Tad8 20.Pa4 c4!
Zwart probeert van de kwaal een deugt te maken. De c-pion kan een mooie vrijpion worden.
21.Dd2 g5?!
Een bewijs van de instelling van Karjakin dit toernooi. Hij is niet bang om risico’s te nemen, alhoewel dit misschien objectief een tikkeltje te optimistisch is.
22.Ph3 h6 23.f4!
Correct, het paard op h3 moet actief blijven.
23…gxf4 24.Dxf4 cxb3 25.axb3 Kg7 26.Dxe5 Txe5 27.Pf4
Ik zou zeggen dat wit hier beter staat wegens de betere pionnenstructuur.
27…Te7 28.Pd3?!
28.Ta1 was beter geweest.
28…Pg4!
Geeft wit niet de kans om zijn stukken actief te neer te zetten.
29.Tf4 Pe3 30.Td2
Ietwat voorzichtig. 30.Ta2!? Op a2 heeft de toren zicht op de zwakke zwarte a-pion.
30…d4
Zwart probeert zijn pionnenstructuur te compenseren met actief spel. Met de lopers geruild is het makkelijk om druk te zetten op de b-lijn.
31.Lh3
Dus dat doen we maar niet, denkt Topalov.
31…Le4 32.Pac5 Pxc5 33.Pxc5 f5!
Goed gezien door de Rus. Wit krijgt nog steeds geen ruimte om actief te worden.
34.g4
34.Pxe4 fxe4 35.Lg2 Pxg2 36.Kxg2 is ongeveer gelijk.
34…fxg4 35.Lxg4
35.Pxe4 gxh3 is natuurlijk niet goed voor wit.
35…Pxg4 36.Txg4+ Lg6 37.Kf2 Te5 38.Pd3
38.b4 a5
38…Tf5+ 39.Ke1 h5 40.Tg1 a5 41.Tc2 ½–½
Met een remiseaanbod die ook werd aangenomen. De stelling is ook ongeveer gelijk en remise was de meest waarschijnlijke uitslag.
Dan nu de nummer twee in het toernooi, Aronian.
Aronian,L (2786) – Caruana,F (2794) [A77]
Fide Candidates (5), 16.03.2016
1.d4 Pf6 2.c4 e6 3.Pf3 c5 4.d5 d6 5.Pc3 exd5 6.cxd5 g6 7.e4 Lg7 8.Le2 0–0 9.0–0 Te8
Caruana koos voor de Benoni, ongetwijfeld heeft hij dit goed bekeken.
10.Pd2
10.Te1 Pbd7 11.Dc2
10…Pbd7 11.Dc2 Pe5 12.b3
12…Lg4!?N
Op het eerste gezicht lijkt dit geen best nieuwtje. Wit krijg met tempo zijn stukken op goede plekken. 12…g5 werd gespeeld in een partij tussen twee legendes 13.Lb2 g4 Kortschnoj,V -Mecking,H. Candidates Augusta 1974.
13.Lxg4
13.f3 Ld7 14.Lb2 Ph5 zal het idee zijn.
13…Pfxg4 14.Lb2 a6 15.h3 Pf6 16.f4 Ped7 17.Pc4 Pb6
Het plan voor wit is e5, als zwart dat kan verhinderend is er vrij weinig aan de hand. 17…Dc7 18.a4 Tab8 19.a5 b5 was een andere optie met tegenspel over de b-lijn.
18.Tae1
18.e5 was niet aan te te raden wegens: 18…Pxc4 19.bxc4 (19.exf6? Pe3) 19…dxe5 20.fxe5 (20.f5 b5 is een mindere van de partij voor wit.) 20…Txe5 21.Pa4 Ph5 22.Lxe5 Lxe5 met goede compensatie voor de kwaliteit. Bijvoorbeeld 23.Tad1 Pg3 24.Tfe1?! Ld4+ 25.Kh2? Dc7.
18…Pxc4 19.bxc4 Pd7
En zwart heeft alles onder controle. e5 is definitief tegengehouden en hij kan rustig zijn stukken gaan verbeteren.]
20.e5!
Het enige dat zwart angst aan kan jagen, een thematisch offer.
20…dxe5 21.f5
Wit krijgt een mooi paard op e4 en druk op de zwarte koningsstelling.
21…b5!
En thematisch gereageerd, zwart gaat op zoek naar tegenspel. Als hij niets doet, wordt hij overlopen op de koningsvleugel. Na 21…b6 22.Lc1 Dc7 23.Pe4 b5 24.d6 Dc6 25.Lg5 Pb6 heeft zwart tijd verloren.
22.Pe4
22.cxb5?! axb5 23.Pxb5 Txa2 24.Db3 Ta8 Gevolgd door Tb8 met tegenspel, terwijl de witte aanval nog moet beginnen.
22…Pb6! 23.Lc1!?
Aronian offert nog een pion in de hoop op een dodelijke aanval. [23.fxg6 fxg6 (23…hxg6 24.Txf7 Pxc4! 25.Tf2 Is onduidelijker.) 24.cxb5 axb5 25.Dxc5 Pa4 26.Dxb5 Pxb2 27.Dxb2 Dxd5 had een ongeveer gelijke stelling opgeleverd]
23…Pxc4
24.d6!?
Aronian blijft energiek spelen, maar de vraag is wanneer die aanval eens begint. Wit dreigt nog niets.
24…gxf5
24…Pxd6? 25.Td1 Lf8 26.fxg6 Gevolgd door Pf6 of Txf8, afhankelijk van hoe zwart terug slaat.; 24…Dd7 25.g4
25.Txf5 Pxd6 26.Lg5
26.Td1? Is niet aan te raden wegens 26…Pxf5 27.Txd8 Taxd8 met twee torens voor de dame.
26…Da5!
Scherp gespeeld.
27.Ld2 Dd8
27…Db6 28.Pf6+ Lxf6 29.Txf6.
28.Lg5 Da5 29.Ld2 Dd8 30.Lg5 ½–½
Met een toch wel abrupt einde. Zwart staat drie pionnen voor, maar het witte initiatief is duidelijk aanwezig. 30.Lg5 Da5 31.Ld2 Dc7 32.Pf6+ Lxf6 33.Txf6 is vrij eng voor zwart.; En als wit door speelt met 30.Th5? Pxe4 31.Txe4 Te6! Heeft wit nauwelijks een aanval voor de drie pionnen.
Giri moest met wit tegen de degelijk spelende Svidler.
Giri,A (2793) – Svidler,P (2757) [D78]
Fide Candidates (5), 16.03.2016
1.Pf3 d5 2.g3 g6 3.Lg2 Lg7 4.d4 Pf6 5.c4 c6
Misschien dat de opening een verrassing was. Svidler heeft deze opening niet gespeeld in de afgelopen twee jaar, terwijl Giri deze opening afgelopen jaar nog met zwart heeft geprobeerd.
6.Db3
6.0–0 0–0 7.cxd5 cxd5 8.Pc3 Is ook een variant, vergelijk met de partij.
6…0–0 7.0–0 a5!?
En weer een verrassing, de laatste keer dat Svidler dit op het bord had was in 2004! 7…dxc4 8.Dxc4 Lf5 9.Pc3 Pbd7 10.Db3 Db6 11.Te1 Dxb3 12.axb3 Le6 13.b4 kwam op het bord in: Giri,A -Vachier Lagrave,M ½–½ Tbilisi GEO 2015.
8.cxd5 a4 9.Dd1 cxd5 10.Pc3
Wit heeft de a-pion naar a4 laten komen in de hoop dat deze zwak zou worden. De vraag is of dit ook zo is.
10…Pe4
Maar drie keer eerder gespeeld, ongetwijfeld thuis bekeken. 10…Da5 werd recent gespeeld door de oude meester Bareev.
11.Pd2!?N
De eerste nieuwe zet van de partij. 11.Pxa4 Da5 12.b3 b5 Geeft zwart goed spel voor de pion.
11…Pxc3
11…Lxd4 12.Pdxe4 dxe4 13.Lh6 Te8 14.Dc2 Met initiatief voor wit.; 11…Pxd2 12.Lxd2 a3 had ook overwogen kunnen worden.
12.bxc3 Da5 13.Dc2
13.La3!? Dxc3 14.Lxe7 Te8 15.e3 Pa6 16.Tc1 Dd3 17.Ld6 Met een spannende stelling.
13…Lf5?!
13…Lg4! 14.e4 (14.Te1 Tc8) 14…Tc8 was nauwkeuriger.
14.e4! dxe4 15.Pxe4
Toen ik live aan het kijken was, maakte ik me best zorgen om Giri. De zwakke pion op c3 en de doorbraak e5 zouden weleens voor problemen kunnen zorgen.
15…Pd7
De veilige optie. Andere mogelijkheden waren. 15…Tc8!? 16.De2 Lxe4 (16…Da6!?) 17.Lxe4 Dxc3 18.Lxb7 (18.Tb1?! Pc6³) 18…Dxa1 19.Le3 Dc3 20.Lxa8 en wit staat wellicht iets prettiger vanwege het loperpaar en het zwarte paard dat nog ontwikkeld moet worden.; 15…Pc6 16.Tb1 Tab8 17.Td1 en wit heeft geen problemen.
16.Tb1 Dc7
Een teken dat er iets niet goed is gegaan. Had ik het mis en staat Giri hier eigenlijk vrij goed?
17.De2 Tfe8
17…Lxe4?! De sleutel licht in deze zet, als dit niet werkt staat wit erg goed. 18.Dxe4 Dxc3 19.Txb7 Tad8 20.Dxe7± En wit heeft de beste kansen, het loperpaar is oppermachtig.
18.Le3
Vandaar ook dat Giri c3 niet dekt. Ik had me vergist, Giri staat hier erg goed!
18…Tab8 19.Tb4 e5
Op zoek naar tegenspel, een kritiek moment in de partij. 19…Lxe4 20.Lxe4 Dxc3 21.Db5! Pf6 (21…Dc7 22.Dxa4±) 22.Tc1 Da3 23.Txa4 had de zwarte dame gevangen.
20.Tc4 Db6
Op elke andere dame-zet komt Pd6.
21.Tb4 Dc7 22.dxe5?
Een positionele fout, de zwarte stukken komen tot leven. 22.d5! Lxe4 23.Txe4 (23.Lxe4!?) 23…b5 (23…Dxc3 24.Txa4±; 23…Pc5 24.Tb4±) 24.Tb4 Dxc3 25.Txb5 had goed spel opgeleverd voor wit.; 22.Tc4 Db6 23.d5 (23.dxe5? Da6!) 23…Da6 met een vervelende penning.
22…Pxe5 23.Lf4?!
Deze zet doet ook vrij weinig. Zwart krijgt de tijd om te consolideren. 23.Txa4 Dc6 24.Tb4 Lg4 25.Dc2 (25.f3 Le6) 25…b5 met goede compensatie voor de pion.
23…Ld7!
De zwarte problemen zijn opgelost.
24.Td1 Lc6 25.Tbd4 Te6 26.Pg5 Tee8 27.Pe4
27…Te6 28.Pg5 Tee8 29.Pe4 Te6 30.Pg5 Tee8
En net als in de vorige partij werd ook hier abrupt de zetten herhaald. Beide spelers hadden de zettenherhaling kunnen vermijden, maar objectief is de stelling ongeveer gelijk en heeft wit genoeg activiteit om zijn iets mindere pionnenstructuur te compenseren. ½–½
Dan als laatste Anand-Nakamura.
Anand,V (2762) – Nakamura,H (2790) [C65]
Fide Candidates (5), 16.03.2016
1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lb5 Pf6 4.d3 Lc5
Anand krijgt voor de derde keer dit toernooi deze opening tegen zich.
5.0–0 Pd4!?
Deze variant had Anand met 5.c3 kunnen ontwijken zoals hij ook tegen Caruana deed in de derde ronde. Waarschijnlijk was dat verstandiger geweest. Nu komt zwart vrij gemakkelijk aan gelijkspel.
6.Pxd4 Lxd4 7.Pd2 a6 8.La4 b5!? 9.Lb3 d6 10.a4N
10.Pf3 Lb6 11.Ph4 werd gespeeld in Jakovenko,D (2742)-Godena,M (2530) Novi Sad 2009.
10…Lb6!?
Op het oog een blunder, maar er zit een idee achter.
11.axb5 Lg4
Een fijne tussenzet.
12.Pf3 axb5 13.Txa8 Dxa8 14.h3 Le6
En zwart heeft geen problemen. Beide spelers lijken te beseffen dat remise de meest waarschijnlijke uitslag is en beginnen de stukken te ruilen.
15.Lxe6 fxe6 16.Ph2 0–0 17.Pg4 De8 18.Le3 Lxe3
18…Dc6
19.Pxe3 Dc6 20.Dd2 d5 21.f3 d4 22.Pg4 Pxg4 23.hxg4 h6 24.g5
Forceert remise.
24…hxg5 25.Dxg5 Dxc2
25…Dc5 26.Tf2 Is misschien iets beter voor wit.
26.Dxe5 Dxd3 27.Dxe6+ Kh8 28.Dh3+
Wit gaat voor de zettenherhaling. Er is niks beters.
28…Kg8 29.De6+ Kh7 30.Dh3+ ½–½
En alweer zettenherhaling.
Een saai dagje met vier remises, waarvan er drie voor de tijdscontrole in zettenherhaling eindigde. Er staat natuurlijk veel op het spel, maar al neutrale toeschouwer (neutraal in de zin van schaakliefhebber, als Nederlander ben ik voor Giri natuurlijk!) hoop ik dat er morgen meer te beleven valt.
