Partij van de maand April 2016 door IGM Roeland Pruijssers
De eerste editie van een nieuwe rubriek bij schakers.info waarvan ik de eer heb om een partij tot ”partij van de maand te benoemen”. Het was de maand van een aantal toernooien en het einde van de schaakcompetities. Zo is En Passant landskampioen in de Meesterklasse geworden en wist SG Solingen landskampioen te worden in de sterkste competitie ter wereld, de bundesliga. Dat Solingen won was een enorme sensatie omdat het team van OSG Baden-Baden verreweg de beste spelers had op papier en de voorgaande negen edities wist te winnen. Er was één toernooi dat er in april echt bovenuit stak, namelijk het Norway Chess toernooi. Het betrof een gesloten tienkamp met daarin een deelnemersveld van absolute wereldtoppers. Het toernooi werd gewonnen door wereldkampioen Magnus Carlsen. Dat is, hoe vreemd dat ook klinkt, niet geheel volgens verwachting aangezien hij in alle voorgaande edities van het toernooi niet wist te winnen. Na zijn overwinning tegen Kramnik in de zevende ronde was het al duidelijk dat het dit keer niet mis zou gaan. Hij stond een punt voor de rest van het veld en zijn secundant Jon Ludvig Hammer zei al heel zelfverzekerd dat de Noor naar de eindoverwinning zou ”cruisen”. Maar plots gebeurde er iets onverwachts, na 43(!) partijen ongeslagen te zijn, had Carlsen een totale off-day en werd hij in de achtste ronde verslagen. Hij wist uiteindelijk het toernooi wel te winnen door in de laatste ronde de Oekraïner Pavel Eljanov te verslaan. Maar dat Carlsen ook maar een mens is, werd hiermee bevestigd en daarom had ik ook sterk de neiging om onderstaande partij tot partij van de maand te benoemen.
Aronian,L (2784) – Carlsen,M (2851) A15
4th Norway Chess 2016 Stavanger NOR (8.4), 28.04.2016
(Redactie: Partijen zijn ook na te spelen onder aan de pagina met de pgn viewer)
1.c4 Pf6 2.g3 c6 3.Lg2 d5 4.Pf3 g6 5.b3 Lg7 6.Lb2 0–0 7.0–0 dxc4
Een zet die nauwelijks gespeeld wordt op topniveau. 7…Lg4; 7…b6; 7…Pbd7
8.bxc4 c5 9.d3 Pc6 10.Pe5 Pa5N
Een nieuwe zet, maar het oogt niet geweldig. Het punt is dat zwart Pg4 dreigt waarna wit met f4 zijn pionnenstructuur moet verzwakken om geen materiaal te verliezen. 10…Pd4 11.e3 Pf5 12.Dc2 Tb8 13.Pd2 Pd7 14.Pef3 e5 15.a4 a5 16.Pe4 Gaf wit ook een betere stelling in de partij Giri,A (2737)-Negi,P (2662) Linares 2013
11.Dc1
Het alternatief 11.Dd2 geeft het paard op b1 minder opties.
11…Dc7 12.Pd2 Pe8 13.f4 Pd6?
Deze op het oog logische zet brengt zwart in de problemen. 13…f6 in anticipatie op wat er in de partij gebeurd was beter geweest
14.Lc3!
Het paard op a5 ligt onder vuur
14…Tb8
14…Pc6 15.Pxc6 bxc6 16.Lxg7 Kxg7 17.Da3 En de c5–pion zal vroeg of laat verloren gaan.; 14…f6 één zet te laat, nu volgt 15.Da3! fxe5 16.Lxa5 Dd7 17.fxe5 Pf7 18.Lc3 En de c5–pion gaat verloren 18…Dc7 19.Pb3
15.Da3 b6 16.Lxa5 bxa5 17.Pb3 Pb7 18.Lxb7 Dxb7 19.Pxc5
Zwart heeft het loperpaar voor de pion gekregen, maar de witte paarden staan te actief om hier echt van te profiteren. Uiteindelijk gaat de Noor op zet 26 beslissend in de fout.
19…Dc7 20.d4 Td8 21.Tfd1 f6 22.Pf3 e5 23.fxe5 fxe5 24.Pxe5 Lxe5 25.dxe5 Txd1+ 26.Txd1
Zwart heeft de stelling gecompliceerd en met een extra pionoffer is de witte pionnenstructuur aan gort te blazen. De witte stukken staan echter wel actiever en daarom heeft wit nog steeds zeer goede winstkansen.
26…Dxe5?
Maar nu is het snel voorbij. Beter was een zet als Lg4 om de achterste rij te dekken, waarbij wit geen kwaliteit kan winnen met 27.Pa6 wegens 27…Db6 26…Lg4
27.Td8+ Kf7
27…Kg7 28.Pe6+! Kh6 (28…Lxe6 29.Df8#) 29.Df8+ Kh5 30.Td5 wint de dame
28.Df3+ Lf5
28…Df5 29.Dxf5+ gxf5 30.Kf2 Is een gewonnen eindspel voor wit. Zwart heeft problemen zijn toren en loper in het spel te brengen.
29.Txb8 Dxb8 30.g4
Wit wint de loper en daarmee de partij.
30…Db4
30…Db6 31.Df2!
31.Pd3
1–0
Een andere partij die in aanmerking kwam was een partij die gespeeld werd in het Norway Chess Blitz-toernooi, voorafgaande aan het hoofdtoernooi. Onze Nederlandse Anish Giri deed het niet best met een score van 4 uit 9, maar in het Blitz-toernooi deed hij het zeer goed en werd hij tweede met zes uit 9 achter Carlsen die het toernooi met ruime voorsprong wist te winnen. Giri staat er bekend om nog nooit verloren te hebben van Carlsen en dit bleef ook na Norway Chess zo. Ze speelden remise in het hoofdtoernooi en in het Blitz-toernooi wist de Nederlander zelfs te winnen.
Giri,A (2790) – Carlsen,M (2851) C65
4th Norway Blitz 2016 Stavanger NOR (9.2), 18.04.2016
1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lb5 Pf6
De Berlijnse opening is zeer populair op topniveau de laatste tijd.
4.d3 Lc5 5.Lxc6 dxc6 6.Pbd2 Le6 7.0–0 Pd7 8.Pb3 Lb6
8…Le7!?
9.Pg5!
Wit forceert zwart zijn wit-veldige loper af te ruilen, waarna wit met zijn betere pionnenstructuur licht voordeel heeft.
9…Lxb3 10.axb3 De7 11.Ld2 0–0–0
Gezien de partij was korte rokade misschien handiger
12.b4 Kb8 13.c4 Ld4
13…f6 14.Pf3 a6 15.c5 sluit de zwarte loper op, op a7
14.Pf3 Pf8
14…Lxb2 15.Ta2 Ld4 16.Pxd4 exd4 17.Da1 a6 18.b5 Met een aanval op de zwarte koning.
15.Da4
15.Pxd4!?
15…a6 16.b5 cxb5 17.cxb5
Zwart geeft een pion om mat te voorkomen.
17…Dd7 18.bxa6 Dxa4 19.Txa4 Pe6 20.axb7
20…Pc5?
Niet goed, het was nodig om de loper op d4 te blijven dekken. 20…Kxb7 was beter waarna zwart ‘maar’ een pion achter staat.
21.Ta3!
Dekt d3 en dreigt op d4 te pakken met een strategisch gewonnen stelling.
21…Lxb2?
En nu is het echt klaar. De pion is giftig. 21…Kxb7 was het best, maar na 22.Pxd4 exd4 (22…Txd4? 23.Le3) 23.Tc1 is het strategisch vrij hopeloos voor zwart.
22.Ta2 Pxd3
22…Ld4 23.Tb1 Pxb7 (23…c6 24.Ta8+ Kc7 25.La5+!) 24.Pxd4 Txd4 25.Tab2 En zwart verliest zijn paard.
23.Tb1 c5
En na deze zet gespeeld te hebben gaf Carlsen op. 23…c5 24.Pe1! wint een stuk want na 24…Pxe1 25.Lxe1 Ld4 komt 26.Ta8+ Kc7 27.La5+ met winst voor wit.
1–0
Maar de partij van de maand gaat niet naar een partij uit Norway Chess, waarvoor natuurlijk ook de eerder genoemde overwinning van Carlsen tegen Kramnik in aanmerking kwam, of zijn laatste ronde partij tegen Pavel Eljanov. Nee, de partij van de maand werd aan de andere kant van de Atlantische oceaan gespeeld. In de Verenigde Staten werd het nationaal kampioenschap gehouden die sinds het staatsburgerschap van Fabiano Caruana en Wesley So zeer sterk is geworden, onder andere met de aanvulling van Hikaru Nakamura en Gata Kamsky. Caruana won het toernooi uiteindelijk, maar leuker en unieker was het evenement na dit toernooi. De nummers één t/m drie mochten namelijk deelnemen aan een blitz-evenement met oud-wereldkampioen en, betwistbaar natuurlijk, de beste schaker aller tijden: Garry Kasparov! Het format was een 6–rondig Round Robin waarin alle deelnemers zes keer tegen elkaar zouden spelen met een tempo van drie minuten en vijf seconden increment per zet. Kasparov ging zich meten met drie spelers van de huidige wereldtop aangezien Wesley So en Hikaru Nakamura respectievelijk tweede en derde waren geworden. En ondanks zijn leeftijd (53) en het feit dat hij sinds 2005 gestopt is als profschaker, werd de kracht van Kasparov andermaal bevestigd. Na de eerste dag stond hij gedeeld tweede met 5 uit 9 en aan het eind stond hij derde met een niet onverdienstelijke 9.5 uit 18. Partij van de maand is daarom een partij waarin hij de kersverse nationale kampioen, en mogelijk toekomstig uitdager voor de wereldtitel, wist te verslaan.
Caruana,F (2795) – Kasparov,G (2812) B90
Ultimate Blitz Challenge Saint Louis USA (12.1), 29.04.2016
1.e4 c5 2.Pf3 d6 3.d4 cxd4 4.Pxd4 Pf6 5.Pc3 a6
De Najdorf, een opening die de man persoonlijk groot gemaakt heeft en nog steeds populair is.
6.h3
Deze zet heeft een groei in populariteit gemaakt de laatste jaren.
6…e6
6…e5 is het alternatief.
7.g4 Le7 8.Lg2
8.g5
8…Pfd7 9.Le3 Pc6 10.De2 0–0 11.0–0–0 Pxd4 12.Lxd4 Dc7
12…b5 is vaker gespeeld. Bijvoorbeeld: 12…b5 13.e5!? d5 14.f4 Lb7 15.De3 Tc8 16.Kb1 Dc7 17.Tc1 was een partij tussen Vachier Lagrave,M (2715) -Anand,V (2810) Wijk aan Zee 2011 die na 34 zetten in remise eindigde.
13.f4 b5 14.g5?!
Nu komt wit in de problemen. Beter was 14.e5 Tb8 15.exd6 Lxd6 16.f5 met complicaties.
14…b4!
Het paard op c3 heeft geen goed veld meer.
15.Pa4
15.Pb1 a5
15…e5
Sterker dan Lb7–c6
16.Le3
16.fxe5 Lxg5+ verliest materiaal.
16…exf4 17.Lxf4 Pe5
Met de vervelende dreiging van 18…Ld7
18.Df2
Dreigt Pb6–d5.
18…Tb8 19.h4?!
19.b3 was nodig, maar na 19…Ld7 20.Pb2 a5 Heeft zwart nog steeds het initiatief (20…Pg6 21.Le3 f6!?)
19…Lg4
Een verrassende zet en misschien daarom ook gespeeld, het blijft blitz natuurlijk. Meer voor de hand lag 19…Ld7. 19… Ld7 20.Pc5!? (20.b3? Lxa4 21.bxa4 b3! Met een dodelijke aanval op de witte koning.) 20…Lb5 (20…dxc5 21.Lxe5 Dxe5 22.Txd7 is ongeveer gelijk) 21.Lxe5 (21.Pb3 Pd3+) 21…dxe5 22.Pd3 a5 was ook zeer goed geweest voor zwart.
20.Td2 Tfc8
Kasparov brengt rustig alle stukken naar de witte koning. 20…b3! had wit echter nog meer onder druk gezet. 21.axb3 Txb3 De b-lijn is geopend en het paard op a4 blijft in de problemen.; 20…f6!?
21.b3 Da5
Onnodig. Beter was het thematische 21…Pc4! 22.Td4 (22.bxc4?! Dxc4 Is zeer gevaarlijk voor wit.) 22…Pa3 23.Td2 Ld7 24.Pb2 Tb6 Met grote druk op de witte c-pion.
22.Lh3 Le6 23.h5?
Geeft een pion weg. 23.Lxe6 was beter 23…fxe6 24.Kb1 waarna de witte problemen grotendeels verdwenen zijn en wit al kan gaan denken aan voordeel.
23…Pc4!
Juist!
24.Te2
Natuurlijk niet: 24.bxc4? Dxa4
24…Lxg5
24…Pa3!?
25.bxc4 Lxc4!?
Kasparov laat het paard staan gaat voor de koning! Misschien wel de meest kenmerkende zet van deze partij. 25…Lxf4+ 26.Dxf4 Dxa4 was objectief beter met een moeilijke stelling voor wit.; 25…De5!? 26.Lxg5 Da1+ was ook interessant geweest.
26.Lxg5 Dxg5+ 27.Te3 Ld3?
Objectief niet goed, maar praktisch erg lastig te verdedigen in een blitz-partij. 27…b3! 28.axb3 Lxb3 29.Lxc8 Txc8 zwart wint het paard of de dame terug met Txc2.
28.Dg3??
En Caruana gaat in de fout! 28.Lxc8 Txc8 29.c3! was de beste verdediging en na 29…bxc3 30.Dg3 Db5 31.Txd3 Dxa4 32.Th2 lijkt de zwarte aanval afgeslagen met een gewonnen stelling voor wit.
28…Txc2+ 29.Kd1 Dxh5+ 30.Dg4 De5
30…Db5 was ook erg sterk.
31.Txd3 Txa2
Diagram #
Een mooi plaatje. Zwart staat twee stukken achter tegen zes pionnen! Maar zwart wint hoe dan ook materiaal terug met een gewonnen stelling. De rest is niet moeilijk meer.
32.Td2 Da1+ 33.Ke2 Txd2+ 34.Kxd2 Dxh1 35.Pb2 Dh2+ 36.Lg2 h5 37.Dg5 De5 38.Dxe5 dxe5 39.Lf1 a5 40.Lc4 h4
0–1
Nakamura won het toernooi met 11 uit 18, maar de show werd gestolen door Kasparov die als vanouds zeer aanvallend en fris spel liet zien. Was hij nou maar nooit gestopt.
