Partij van de Maand Mei 2016 door IGM Roeland Pruijssers
In de maand mei werden een aantal zeer sterke open toernooien gespeeld met spelers van 2600 en, een open deur intrappend, daarbij kun je altijd een aantal zeer leuke en leerzame partijen verwachten. Zo was in Nederland het Pinkstertoernooi in Limburg (het Limburg-open) erg interessant om te volgen. Er waren echter grotere toernooien waarin nagenoeg alle partijen bekeken zouden kunnen worden voor het updaten van het repertoire van een ijverige openingsstudent. De twee, waarbij dit het geval was, was het Russisch teamkampioenschap en het Europees kampioenschap individueel. Hierbij moet genoteerd worden dat sommige toernooien, en met name het Shamkir toernooi in Azerbadjan, nog niet klaar waren aan het eind van de maand en dus niet meegenomen zijn in de editie van mei. In Rusland deden absolute top GM’s mee als Kramnik, Svidler, Karjakin en Grischuk, maar het is zeer lastig om daar een echte cruciale partij uit te kiezen, alhoewel het niveau fantastisch hoog was. En dat gezegd hebbende kunnen de lezers die het EK individueel gevolgd hebben wellicht al raden welke partij is gekozen voor partij van de maand. Het EK is de eerste van een reeks continentale toernooien waarmee plaatsen verdiend kunnen worden voor de World Cup, waarmee idealiter weer een plek in het volgende kandidatentoernooi bemachtigd kan worden. Op het EK waren hiervoor 23 plekken gereserveerd. Het deelnemersveld was niet zo sterk als in Rusland. De Europese wereldtoppers hebben vaak andere (lucratievere) verplichtingen en zouden sowieso al op rating geplaatst kunnen worden voor de World Cup. Desalniettemin deden toch zeker grote namen mee, met bovenaan het lijstje de Tsjech David Navara en de Pool Radoslaw Wojtaszek. Verder deden er in totaal 103(!) Grootmeesters in een deelnemersveld van 245. Van Nederlandse afkomst was Benjamin Bok de grote naam, maar die wist zich niet te plaatsen en eindigde met 6.5 uit 11 in de middenmoot. Wie wist het toernooi dat wel te winnen? Los van deelname aan de World Cup kon men natuurlijk ook gewoon Europees Kampioen worden! Een titel die elke schaker graag op zijn erelijst zou hebben staan. Het werd een 30–jarige Rus, genaamd Ernesto Inarkiev die zich al jaren in de subtop van de altijd zeer sterke Russische ranglijst bevind. Er werd gespeeld in één grote groep waardoor in ronde twee de GM’s al tegen elkaar moesten en er veel concurrentie aan de top. Inarkiev stond na ronde 7 aan kop samen met David Navara en in ronde 8 moest hij met zwart proberen stand te houden.]
Navara,D (2735) – Inarkiev,E (2686) [E48]
17th ch-EUR Indiv 2016 Gjakova KOS (8.1), 20.05.2016
1.d4 Pf6 2.c4 e6 3.Pc3 Lb4 4.e3 0–0 5.Ld3 d5 6.cxd5 exd5 7.Pge2 Te8
De hoofdvariant. 7…b6 8.a3 Lxc3+ 9.bxc3 c5 10.0–0 La6 11.f3 kreeg Navara vijf dagen eerder op het bord tegen de Georg Sturua. Navara won in 34 zetten.
8.0–0 Lf8
Een wachtzet zo het schijnt, zwart blijf flexibel op de damevleugel. 8…Ld6!? werd een keer eerder gespeeld door Carlsen met het idee: 9.a3 (9.f3) 9…Pg4! 10.h3 Ph2 11.Te1 Pf3+ 12.gxf3 Dg5+ 13.Kh1 Dh4! Onze eigen Loek van Wely kon in 2002 na vijf zetten al opgeven met de witte stukken. 14.Pf4 Lxh3 15.Pcxd5 Te6 16.Pxe6 Lf5+ 17.Kg1 Dh2+ 18.Kf1 Lg3 0–1 (18) Van Wely,L (2681)-Acs,P (2591) Hoogeveen 2002.
9.Ld2 b6 10.Pf4 Lb7 11.Df3 a6N
De eerste nieuwe zet. 11.. e4 12.Tfd1 Pxd2 13.Txd2 c6 14.e4! was beter voor wit in de partij: Martinovic,S (2544)-Satyapragyan,S (2393) Bad Gleichenberg 2014.
12.Tad1 Ta7!?
Ongetwijfeld thuis voorbereid. Zwart bereid c5 voor. 12…c5 13.dxc5 bxc5 14.Lc4! is een probleem.
13.Lc2 c5
13…c6 14.e4!
14.dxc5 bxc5 15.Dh3 g6 16.Pce2 Lc6 17.Lc3 Pbd7 18.Lb3 Da8
Zwart heeft nauwelijks problemen. Alle stukken staan goed en de hangende pionnen (in dit geval de pionnen op c5 en d5 die geen ondersteuning hebben van pionnen en daarom op het bord ‘hangen’) zijn goed verdedigd.
19.g4?
Een vrij bizarre poging van Navara om de stelling te compliceren. Ik herinner me dat ik de partij aan het volgen was en ik vol afschuw deze zet zag. Een aardig kadootje van mijn teamgenoot bij En Passant. (Jawel, de man heeft meegedaan in de meesterklasse in het kampioenschapsduel tegen Sissa afgelopen seizoen). Een rustige zet als 19.Td2 was beter geweest.
19…Pe5!
Nu worden de nadelen zeer duidelijk, met name het gat op f3 en de zwarte batterij op de a8–h1 diagonaal. 19…h6? 20.g5! hxg5 21.Pxd5 was waarschijnlijk het idee van wit.
20.g5?
Maar wit doet alsof zijn neus bloed. 20.Lxe5 Txe5 21.Dg3 was beter geweest, alhoewel zwart met het loperpaar duidelijk beter staat.
20…d4!
Zeer sterk gespeeld. De dreigingen zijn overweldigend. 20…Pe4.
21.f3
Tja, wat anders? 21.gxf6 Pf3+ 22.Kh1 Pg5+ en wit verliest zijn dame.
21…dxc3
Zwart kan altijd nog op f3 slaan, eerst maar het loperpaar van wit wegnemen.
22.gxf6 c4! 23.Lc2 Pxf3+
De stelling is vrij hopeloos voor wit.
24.Kf2 cxb2 25.Dg3 Db8 26.Pc3 Pe5
Zwart staat twee pionnen voor, heeft een veiligere koning, minder zwaktes en het loperpaar. De overwinning is nu nog een kwestie van techniek.
27.h4
De laatste stuiptrekking van wit. Inarkiev schat goed in dat het niet gevaarlijk is.
27…Td7 28.h5 Dd8 29.hxg6 fxg6 30.Txd7 Dxd7 31.Kg1 Kf7 32.Pe4 Lh6!
En zwart blijft nauwkeurig spelen. 32…Lxe4 33.Lxe4 Dg4 is de mindere versie ivm de partij.
33.Dh4 Lxe4 34.Lxe4 Dg4+ 35.Dxg4 Pxg4
De witte pionnen op e3 en f6 gaan verloren, met genoeg dreigingen daarover heen.
36.Ld5+ Kxf6 37.Pxg6+ Kg5
En wit gaf op.
38.Kh1
0–1
Na die toch vrij soepele overwinning stond Inarkiev alleen aan kop met nog drie rondes te gaan. De volgende ronde had Inarkiev de pech om met weer met zwart te moeten spelen en tegen een speler die natuurlijk gebrand is om Inarkiev van zijn eerste positie af te stoten. En hiermee zijn we aangekomen bij partij van de maand, want Inarkiev wist ook deze partij te winnen! Daarmee versloeg hij zijn meest directe concurrent en kwam hij een punt lost van de rest. Twee niet al te moeilijke remises later was de toernooizege een feit en kon hij zich kronen tot Europees kampioen. Het is een partij waarin Kovalenko vechtlust liet zien en Inarkiev precisie. Een partij van zeer hoog niveau.
(5808) Kovalenko,I (2644) – Inarkiev,E (2686) [E18]
17th ch-EUR Indiv 2016 Gjakova KOS (9.1), 21.05.2016
1.d4 Pf6 2.Pf3 e6 3.c4 b6
Ditmaal komt het Dame-Indisch op bord.
4.g3 Lb7 5.Lg2 Le7 6.0–0 0–0 7.Pc3 Pe4 8.Ld2
Twee grote alternatieven zijn 8.Dc2 en 8.Pxe4.
8…Lf6!?
8…f5 het grote alternatief hier.
9.Pe5
Afwikkelingen forcerend en vanaf 2013 ook drie keer eerder gespeeld door Kovalenko. 9.Dc2 en 9.Tc1 zijn ook regelmatig gespeeld. 9.Dc2 Pxd2 10.Dxd2 d6 11.e4 Pd7 12.Tad1 g6 13.h4 De7 14.Tfe1 Lg7 15.Dc2 c5 is het soort opstelling dat zwart in gedachten heeft na 8… Lf6. Gezien in de partij Anand,V (2780)-Carlsen,M (2843) Sao Paulo/Bilbao 2012.
9…Pxc3 10.Lxc3 Lxg2 11.Kxg2 c5
Één van de twee manieren om druk te zetten op het witte centrum. 11…d5!? Onder andere gespeeld door Carlsen en Wojtaszek.
12.dxc5
12.Pf3!? Geprobeerd door Aronian maar de tekstzet is actiever.
12…bxc5 13.Dd6 Db6
De dame zo snel mogelijk afruilen lijkt het beste. 13…Le7 14.Dd3 Gevolgd door Df3 is vervelend voor zwart.
14.Tad1 Dxd6 15.Txd6 Le7 16.Td2 d6 17.Pd3 a5!?N
De stelling is vrij gebalanceerd. Wit heeft meer ruimte maar zwart staat solide en heeft weinig echte zwaktes.
17…Pc6 18.e4 Tfd8 19.Tfd1 Kf8 20.f4 Tac8 21.b3 Lf6?! 22.e5! Le7 23.exd6 Txd6 24.Pb2² Was iets beter voor wit in een eerder gespeelde partij van de Let die hij ook won. Kovalenko,I (2611)-Berkes, F (2665) Zalakaros 2014. Hij had blijkbaar veel vertrouwen in het eindspel om dit tegen de koploper te proberen.
18.f4!
Het veld f2 vrijmakend voor het paard.
18…Pd7
18…Te8!? Misschien een goed alternatief gezien de partij. Als wit nu bijvoorbeeld 19.e4 Pd7 20.Pe5? doet, kan zwart zonder problemen 20…Pb6 spelen en wint zwart de c4–pion zelfs.
19.Pe5! Pb8
19…Pb6 20.Pc6 Tfe8 21.Pxe7+ Txe7 22.Txd6² is iets beter voor wit.; 19…Pxe5 20.fxe5 dxe5 21.Lxe5 met druk over de d-lijn voor wit.
20.Pg4!
20.Pd3 Pd7 zou zettenherhaling zijn en dat is voor de witspeler natuurlijk onvoldoende.
20…f5
De actiefste voorzetting. 20…Pc6 21.Pf2 (21.e4!? Tfd8 22.Tfd1) 21…Tfd8 22.Tfd1 gevolgd door Pe4 en zwart kan de d6–pion niet op een goede manier verdedigen.; 20…Pd7 21.e4 Pb6 22.Pe3 Lijkt ook iets beter voor wit. 22…Pa4 23.Pc2! Pxc3 24.bxc3 Tab8 25.Pa3².
21.Pf2 Pd7 22.e4! Pb6 23.exf5!
23.b3?! fxe4 24.Pxe4 d5! had zwart tegenspel gegeven.
23…Pxc4
Zwart blijft zo actief mogelijk spelen. 23…exf5 24.Te1 Tf7 25.b3² is ook beter voor wit, de witte stukken staan net iets beter.
24.Te2 Txf5 25.Txe6 Lf8
Na wat verwikkelingen lijkt wit hier wat beter te staan. Zwart kan met de d-pion gaan lopen en met a4 en Tb8 Tf7–b7 druk gaan zetten op de witte b-pion. Wit moet hier een goed antwoord op zien te vinden.
26.Tfe1
Misschien dat de toren hier niet ideaal staat. 26.Tc1!?
26…Tf7 27.Pe4?!
Het paard komt nu een beetje buitenspel te staan. 27.Pg4!? met het idee om het zwarte paard af te ruilen zal ongeveer gelijkspel zijn. 27…d5 28.Pe5.
27…d5 28.b3
28.Pg5?! Tb7 29.b3 Pd6!
28…Pa3 29.Pg5 Tfa7!
De zwarte pionnen staan totaal niet onder druk en het plan is vrij simpel: Met a4 de witte pionnen onder druk zetten.
30.Le5
30.Tc6 d4 31.Ld2 Pc2 32.Te4 a4.
30…h6 31.Pf3 a4
Zwart heeft het initiatief nu.
32.Tb6 Ta6 33.Tb7 T6a7 34.Tb6 Ta6
Inarkiev zou voorafgaand aan de partij zeker voor remise hebben getekend, maar ik vraag me af of hij hier 35.Tb7 ook 35…T6a7 weer had gespeeld met herhaling van zetten. Zwart staat namelijk gewoon beter.
35.Txa6
Wit wacht het niet af en denkt dat hier ruilen de betere zet is.
35…Txa6 36.Kf2 Tb6
36…Pc2!? 37.Td1 Pb4µ was nog sterker geweest.
37.Td1 d4 38.Pd2 Pc2!
Het paard wordt geactiveerd.
39.Kf3 Tb7
Het lijkt alsof Inarkiev even de weg kwijt is en doet een wachtzet om in ieder geval zonder fouten de 40 zetten te halen. Dit geeft wit wel tijd om zijn stelling te verbeteren. 39…Ta6!? Gevolgd door Pb4 lijkt sterker.
40.Tb1 Pb4 41.a3 Pd5 42.bxa4 Ta7
42…Txb1?? 43.Pxb1 zou een hele goed verliespoging zijn geweest voor zwart.
43.Tb8 Kf7 44.Ke4 Pc3+ 45.Kd3 Txa4 46.Pc4
Wit lijkt alles onder controle te hebben.
46…Pd1!
Maar dit levert toch wat problemen op.
47.Txf8+
Wit kiest ervoor om de stelling levend te houden. Er was een makkelijke weg naar remise. 47.Lxd4! cxd4 48.Pe5+ Kg8 49.Pg6 had wit gelijkspel op geleverd en het zou zelfs na: 49…Kf7 50.Pe5+ al remise kunnen zijn geworden.
47…Kxf8 48.Ld6+ Kf7 49.Lxc5 Pe3 50.Pb6?!
Waarschijnlijk weer een winstpoging. 50.Pxe3 dxe3 51.Lb4 is niet moeilijk remise te houden.
50…Ta5!
En Inarkiev blijf de beste zetten spelen. De toren kan nu actief worden over de vijfde rij.
51.Lb4 Th5 52.a4?
Een uiterste winstpoging, maar in zijn drang om te winnen misrekend de Let zich en geeft hij zwart een gewonnen stelling. 52.h4 Ke6 53.a4 was beter geweest en na: (53.Kxd4? Als we de meest direct zetten doen in deze stelling dan zien we dat zwart op tijd is in de promotierace. 53…Pf5+ 54.Kc4 Pxg3 55.a4 Txh4 56.a5 Txf4+ 57.Kb5 h5 58.a6 Tf7! wint voor zwart. Bijvoorbeeld: 59.Pc8 Pf5 60.a7 Txa7 61.Pxa7 h4 62.Ld2 h3 63.Lf4 g5) 53…Pd5 (53…Pf5? 54.g4; 53…Pf1!?) 54.Pxd5 Kxd5 55.Le1 gevolgd door Lf2 met remise.
52…Txh2! 53.a5 Ta2?!
53…Tb2! was nog nauwkeuriger geweest. 54.Lc5 (54.Kxd4? Txb4+ 55.Kxe3 Tb3+ is gewonnen voor zwart.) 54…Ta2 En nu heeft wit niets beter dan 55.Lb4 waarmee zwart een belangrijke tempo wint ten opzichte van de partij. 55.Lxd4? Pf5 56.Lc3 Pxg3.
54.Pa8?
Het paard hopt naar niemandsland.
54.Kxd4! was de beste poging maar na: 54…Pc2+ 55.Kc4 Pxb4 56.Kxb4 Ke6 heeft zwart nog steeds een gewonnen eindspel. Bijvoorbeeld: (56…Ke8!?) 57.g4 Ta1! (57…Kd6? 58.Kb3! Ta1 59.Kb2 gevolgd door a6 met remise.) 58.Kb5 Kd6 59.Pc4+ Kc7 60.Pe5 Kb7 61.f5 Tf1 62.a6+ Ka8 63.Pg6 h5 64.gxh5 Txf5+ 65.Kb6 Txh5 En zwart wint.
54…Ke6
De zwarte koning doet volop mee en wit heeft eigenlijk geen compensatie voor de kwaliteit meer.
55.Ke4 [55.Pc7+ Kd7 56.Pb5 Pf1! had ook weinig geholpen voor wit.
55…Ta4 56.Pc7+ Kd7 57.Pa6 Kc6 58.Lf8 Txa5 59.Pb4+ Kb5 60.Pd3
60…Kc4!
Hij laat nog maar even zien dat hij ook na 60 zetten nog steeds kan rekenen.
61.Lxg7
61.Pe5+ Deze variant moest hij gezien hebben en waarschijnlijk Kovalenko ook, aangezien hij er niet op in gaat. De tekstzet is echter niet veel beter. 61…Txe5+! Enige zet. (61…Kc3? 62.Pc6 Ta6 63.Pxd4 Had nog goede remisekansen opgeleverd voor wit.) 62.fxe5 Pg4! 63.La3 (63.Lxg7? d3 64.Kf3 d2 65.Ke2 Kc3 66.e6+ Kc2; 63.e6 d3 64.Kf3 d2 65.Ke2 Kc3 En zwart wint.) 63…d3 64.Lc1 (64.Kf3 Pxe5+) 64…Kc3 65.e6 Kc2 En de loper heeft geen veld meer om de d2 te blijven dekken. Een voorbeeldvariant zou zijn: 66.e7 (66.Lf4 g5!) 66…Pf6+ 67.Kd4 h5! 68.Lg5 d2 69.Lxd2 Kxd2 70.Ke5 Ke3 71.Ke6 Kf3 72.Kf7 Kxg3 73.Kxg7 Pe8+ 74.Kf7 Pc7 En zwart wint.
61…Pf5 62.Pe5+
62.Lf8 Pxg3+
62…Txe5+
De rest is niet moeilijk meer.
63.Lxe5 d3 64.Kxf5
64.Kf3 Pxg3!
64…d2 65.Kf6 d1D 66.f5 Kd5 67.Lf4 Dh5
En wit gaf op. Een mooie partij van de zwartspeler.
0–1
