Partij van de Maand Juni 2016 door IGM Roeland Pruijssers

De maand mei en juni waren de maanden van de continentale kampioenschappen waarmee men niet alleen continentaal kampioen kon worden, maar ook een plaats kon verdienen voor de World Cup van 2017. Het Europees kampioenschap was half mei al gespeeld en behandeld in onze vorige rubriek met partij maand Kovalenko-Inarkiev, terwijl in de maand juni het Aziatisch individueel kampioenschap en het Amerikaans individueel kampioenschap afgerond zouden zijn, waarin de eerste 5 zich bij beide kampioenschapen voor de World Cup konden plaatsen. Die kampioenschappen waren een stuk zwakker qua deelnemersveld dan het Europese toernooi maar desalniettemin belangrijk en met tal van 2600–spelers nog steeds zeer interessant om te volgen. De uiteindelijke winnaars waren de Indiër Sethuraman en de Peruaan Condrova. Het deelnemersveld voor de World Cup is daarmee bijna compleet en voor de verdere plaatsingen staat er genoeg informatie op de officiële fide website.

De laatste jaren beginnen blitz- en rapidkampioenschappen steeds meer op te komen en dat niet alleen in real-life, maar ook online. Zo werd er deze maand het chess.com online blitzkampioenschap gespeeld waarin acht wereldtoppers streden om de winst (o.a. Carlsen en Aronian) en was er in Nederland het Nederlands Kampioenschap Internetschaak (o.a met Loek van Wely en Erwin l’Ami). Beiden zeer leuk om te volgen en het is een hele andere ervaring dan real-life schaak. Maar ook in real-life waren er deze maand twee spannende snelschaaktoernooien, namelijk de eerste twee edities van het Grand Chess Tour, gehouden in respectievelijk Leuven en Parijs. Beide evenementen kenden een deelnemersveld van 10 wereldtoppers die negen rapidpartijen speelden en 18 blitz-partijen, verdeeld over vier dagen.

De Grand Chesstour kwam zeker in aanmerking voor de partij van de maand, maar begin deze maand kwam er in mijn ogen toch een prestigieuzer toernooi in de wereldtoernooiagenda voor, namelijk het Gashimov Memorial gehouden in Shamkir Azerbadjian. Naast dat het een memorial was (voor een sympathieke en veel te vroeg gestorven topgrootmeester) was er ook een deelnemersveld van tien topspelers present met o.a uitdager om de wereldtitel Sergey Karjakin, Anish Giri en Fabiano Caruana. Karjakin speelde wat gereserveerd met betrekking op zijn naderende wereldkampioenschapsmatch met Magnus Carlsen, maar haalde toch een verdienstelijke 5 uit 9 en een vierde plek.

De strijd om de winst leek in eerste instantie te gaan tussen Giri en Caruana die vanaf het begin aan kop gingen, maar in de laatste twee rondes kwam er nog een derde speler zich met de winst bemoeien: Shakhriyar Mamedyarov die in zijn thuisland wellicht nog wat wilde laten zien. In totaal waren er negen rondes en in ronde zeven was de stand als volgt: 1.Caruana 5.5, 2. Giri 5 en Mamedyarov 4. In de voorlaatste ronde wist Mamedyarov te winnen van Caruana en in de laatste ronde ook nog eens van Giri! Met deze sensationele finish wist hij uiteindelijk op 6 uit 9 te komen samen met Caruana, en moest Giri het moest met een derde plek. Als klap op de vuurpijl wist Mamedyarov in de tiebreak Caruana te verslaan en de toernooiwinst op zijn naam te schrijven.

Partij van de maand is zijn partij in de achtste ronde tegen grote concurrent Caruana.

 

 

 

 

 

 

 

 

Caruana,F (2804) – Mamedyarov,S (2748) [B33]
Vugar Gashimov Mem 2016 Shamkir AZE (8.3), 03.06.2016

1.e4 c5 2.Pf3 Pc6 3.d4 cxd4 4.Pxd4 Pf6 5.Pc3 e5

De Sveshnikov

6.Pdb5 d6 7.Lg5 a6 8.Pa3 b5 9.Pd5 Le7 10.Lxf6 Lxf6 11.c4

In het laatste decennium is dit de hoofdvariant in de Sveshnikov geworden en veel gezien op top-niveau.

11…b4 12.Pc2 0–0 13.h4!?

Een zet die Caruana vier jaar geleden al een keer geprobeerd heeft. Het idee is om de zwarte loper op f6 van het veld g5 af te houden waar hij optimaal zou staan.13.g3 en 13.Le2 zijn de alternatieven. 13.Le2; 13.g3 Lg5!?

13…a5

In 2012 kreeg Caruana 13…Tb8 tegen zich en Caruana na 14.b3 Le7 15.g3 Le6 16.Lg2 Tb7 17.0–0 Db8 18.Dd3² iets beter kwam te staan. Caruana,F -Tregubov,P Sochi 2012; 13…Le6.

14.g3 Le6 15.Lh3!?

15.Lg2 Het alternatief hier.

15…Tb8 16.Dd3

Wit lijkt hier iets prettiger te staan. Zwart heeft het loperpaar in ruil voor een achtergestelde d-pion en een zeer sterk paard van wit op d5. Een idee voor zwart is om tegenspel te creëren op de dame-vleugel zoals Loek van Wely dat probeerde.

16…Dd7!?

Maar Shakh, zoals zijn vrienden hem noemen, heeft een ander idee. 16…a4!? 17.b3 Lxd5 18.cxd5 Pa5 met het idee Pb7–c5, maar omdat de zwarte pion op b4 blijft hangen na Pb7, lijkt wit het betere spel te hebben. Caruana,F -Van Wely,L Wijk aan Zee 2014.

17.Pxf6+

Het duidelijke nadeel van zwarts vorige zet. De zwarte koningsstelling wordt verzwakt. 17.Lg2 Ld8 zou niet veel opschieten voor wit.; 17.Lxe6 fxe6 18.Pxf6+ Txf6 19.Td1 Td8 is ook niet waar wit naar op zoek is, aangezien hij het sterke veld op d5 kwijt is.

17…gxf6 18.Lf5?!

Houdt het zwarte f5 tegen, maar wellicht dat (gezien de partij) 18.Lg2 de betere keuze was.

18…Db7! 19.Pe3

19.Lxe6 fxe6 20.Dxd6? Pd4! 21.Pxd4 Dxe4+ Is niet aan te raden voor wit.; 19.b3?! Lxf5 20.exf5 Pd4! is vervelend voor wit.

19…Pd4 20.0–0 b3

Dit was Shakh’s idee.

21.a3

21.axb3 Dxb3 had zwart initiatief gegeven over de b-lijn.

21…Kh8

De damevleugel staat vast en het is nu de vraag wie het eerst spel kan creëren. Zwart heeft in ieder geval een aanknopingspunt op c4 die hij door zijn torens op de c-lijn te zetten kan aantasten.. Het lijkt alsof zwart het betere van het spel heeft hier mede vanwege het ongenaakbare paard op d4.

22.Tac1 Tbc8 23.Tfe1!?

Geeft wit nou gewoon een kwaliteit weg?

23…Tc5

Nee, niet zomaar! En zwart gaat er ook niet op in en met goede reden ook. 23…Pf3+ 24.Kg2 Pxe1+ 25.Txe1 zwart staat een kwaliteit voor maar na bijvoorbeeld 25…Tg8 26.Tc1 Tc7 27.De2 Tg7 28.Df3 is de stelling geblokkeerd en lijkt wit als enige een break te kunnen forceren met bijvoorbeeld een goed getimede Pd5 of c5. Logisch dat zwart er niet op in ging.

24.Dd1 Lxf5

Moest vroeg of laat gebeuren. 24…Tfc8 25.Dh5 Lxf5.

25.Pxf5 Pxf5 26.exf5 Td8!?

Met d5 als idee. De stelling is ongeveer gelijk maar zwart kan als enige op het moment met d5 de stelling open breken.

27.Dh5 Kg7 28.Tc3

Als wit remise wilde was 28.Dg4+ geen slecht idee geweest, maar na 28…Kf8 29.Dh5 d5! (29…Kg7 30.Dg4+ met remise.) 30.Dxh7 (30.cxd5 Tc2! Blijft het gevaarlijk voor wit.) 30…dxc4 31.Dh6+ Ke7 32.De3 lijkt de beste optie te zijn gezien de partij.

28…h6 29.Tee3 a4 30.De2

30…d5!

Nu wit wat tijd verspild heeft en de zwarte stukken optimaal staan, is het nu tijd om naar voren te gaan.

31.Df3

Het is moeilijk om het witte spel te verbeteren. Met de pion op b3 is bijna elk eindspel goed voor zwart. 31.Dg4+ Kf8; 31.cxd5 Tdxd5 32.Df3 Dd7 33.Txc5 Txc5 34.Td3 Dc6 Ook het toreneindspel is goed voor zwart 35.Dxc6 Txc6 36.Td1 Tc2.

31…Tdc8!

Shakh ziet terecht in dat het dame-eindspel goed voor hem is.

32.cxd5 Txc3 33.Txc3 Txc3 34.Dxc3 Dxd5 35.Db4

Een laatste poging om nog wat tegenspel te krijgen. Hij valt de a-pion aan.

35…h5!!

Een fantastische zet. Het maakt even niet uit dat wit de pion op a4 kan pakken, het schaakje op g4 moet eerst uit de stelling gehaald worden. Als het schaakje wel toegelaten zou worden, bijvoorbeeld met 35…Dd1+ 36.Kg2 Dc2? Dan is na 37.Dg4+! Kh7 38.Dh5 een hele vervelende zet en zwart kan niet verder komen als wit op 38…Dc4 nauwkeurig reageert met (38…Kg7 39.Dg4+ Kf8 40.Db4+=) 39.f3! De zwarte koning kan nu niet meer in het spel betrokken worden omdat na 39…Kg7?? 40.Dg4+! Dxg4 41.fxg4 het eindspel gewonnen is voor wit, bijvoorbeeld: 41…Kf8 42.Kf3 Ke7 43.Ke4 Kd6 44.h5! Kc6 (44…Ke7 45.Kd5 Kd7 46.g5) 45.g5 fxg5 46.Kxe5 Met h5 haalt zwart dit alles er uit.

36.Dxa4

36…Dd3?

Nu krijgt wit weer een kans. Zwart wil met Db1–xb2 zo snel mogelijk de b-pion ophalen. 36…e4! Had de partij nagenoeg beslist. Bijvoorbeeld: 37.Db4 (37.Da7 Dd2 38.g4 Het enige dat wit nog kan proberen. 38…hxg4 39.De3 (39.h5 Dxb2 40.h6+ Kxh6) 39…Dxb2 40.Dxe4 Dc1+ 41.Kg2 b2 En na bijvoorbeeld 42.Dxg4+ Kf8 (42…Kh6? 43.Dg8!) 43.Db4+ Ke8 44.De4+ Kd7 45.Dd5+ Ke7 46.De4+ Kd6 47.Dd4+ Kc7 48.Da7+ Kc6 49.Da4+ Kd5 Loopt de zwarte koning uiteindelijk uit alle schaakjes.) 37…Dd1+ 38.Kg2 e3! 39.fxe3 Dc2+ 40.Kf3 Dxb2 En de b-pion loopt zonder problemen door.

37.g4!

En de schaakjes komen weer tevoorschijn.

37…Db1+

37…Dd1+ heeft ook weinig zin. 38.Kg2 Dxg4+?? (38…hxg4 39.De4) 39.Dxg4+ hxg4 40.a4 En de a-pion loopt door.

38.Kg2 Dxb2 39.gxh5 Dc2 40.Dg4+ Kh7

41.h6?

Maar hier gaat Caruana weer in de fout. 41.Da4! was beter geweest met het idee om op zwart te reageren met twee ideeën: 1. de b-pion niet door te laten lopen en 2. de f-pionnen aan te vallen en eventueel zelfs te ruilen voor een h-pion. De winst is dan nog ver te zoeken voor zwart.

41…Kxh6 42.Dg8

Dit idee zagen we eerder, maar nu is het niet correct vanwege:

42…Dxf5!

Wit kan de dames niet ruilen en daardoor de zwarte koning niet schaak blijven geven.

43.Df8+ Kh5 44.f3

Dreigt eeuwig schaak. 44.Dh8+ Kg4 45.Dg7+ Dg6

44…Kxh4!

Maar nu is dat niet meer mogelijk. De b-pion gaat wel verloren, maar daar krijgt zwart een winnend eindspel voor terug.

45.Db4+ Df4 46.Dxb3 Dd2+ 47.Kf1 Kg3

Zwart dreigt mat en daar kan wit maar één ding tegen doen.

48.f4+ Kxf4 49.a4 f5

En dit eindspel weet zwart met niet al te moeilijke precisie in winst om te zetten:

50.Db5 Dd1+ 51.Kf2 Dc2+ 52.Kf1 f6 53.Db4+ e4 54.Db5 Kg3 55.De2 Dxe2+ 56.Kxe2 f4 57.a5 f3+ 58.Kf1 e3

En zwart is precies op tijd met promoveren. Een mooie overwinning van Shakh die zijn klasse hiermee nog maar eens laat zien.

0–1