Voorbeschouwing NK door Jesper de Groote

De afgelopen tijd is er niet heel veel opzienbarends gebeurd. De zomervakantie is al in delen van het land begonnen en dus is de komkommertijd aangebroken. De meeste nieuwsitems ontstijgen het niveau van de man met een eekhoorn in zijn WC niet.

Natuurlijk, de Britten krabben zich momenteel achter hun ezelsoren omdat ze als een UKIP zonder kop achter de Brexiteers aan zijn gelopen. Aan de referendumkaping van Farage en co kunnen die droeftoeters van Geen Peil nog een puntje zuigen. En dan was er nog het EK Voetbal. Leuk voor Portugal dat de teleurstelling van het EK in 2004 is weggespeeld, maar jammer dat er voor het publiek zo weinig te genieten viel. In de knock-outfase draaiden drie van de vier Portugese wedstrijden op een verlenging uit en gescoord werd er nauwelijks. En dan zijn er nog commentatoren die een voetbalwedstrijd met een schaakpartij vergelijken. Hoe durven ze!

Schaaknieuws was er ook wel. Zo overleed begin vorige maand Viktor Kortsjnoj, ook wel bekend onder de schrijfwijzen Korchnoi (internationaal) en Kortchnoi (Frans). Daar zijn meer dan genoeg schaakrubrieken aan gewijd, dus daar viel verder weinig nieuws meer over te vertellen. Maar bleef er dan nog wel wat nieuws over?

Gelukkig wel. De afgelopen jaren werd rond deze tijd van het jaar het NK Schaken gespeeld. Dit jaar vindt het evenement pas eind augustus plaats in het Tropentheater in Amsterdam. Sinds 2009 heeft het toernooi niet meer zo laat in het jaar plaatsgevonden. Het betekende dat de samenstelling van het deelnemersveld tot gisteren nog niet volledig bekend was.

Zo kwam er eerder deze maand het bericht dat Tiviakov zich terug had getrokken en dat zijn plaats werd ingenomen door Jorden van Foreest. Om het overige ticket werd afgelopen weekend nog door vier hongerige hyena’s gevochten: Sipke Ernst, David Klein, Twan Burg en Friso Nijboer moesten in een dubbelrondige vierkamp uitmaken wie de sterkste was.

Vanwege het vrij snelle tempo (45 minuten plus 10 seconden per zet) lag het niveau van de partijen niet al te hoog, maar de spanning vergoedde veel. Nijboer was de kop van Jut doordat hij op de eerste dag zijn drie partijen verloor, waarvan twee keer op tijd. De andere drie spelers maakten er een ware fotofinish van en eindigden gelijk op 3½ punt. Vanwege de onderlinge resultaten was Ernst de gelukkige. Zijn overwinning op Klein in de tweede ronde bleek achteraf goud waard:

 

Na een matig gespeelde opening staat Klein met zwart met de rug tegen de muur. Maar hoe moet wit hier verdergaan? 29. Lh3, gevolgd door 30. Ke3 en Pd2-f1-g3 dwingt zwart op g4 te slaan, waarna wit alle troeven in handen heeft. Ernst speelde het minder doortastende 29. Pc4, waarna zwart met 29… Lh7 30. Pe3 hxg4 31. Pxg4 Pg8 32. f4 f5 33. exf5 Lxf5 34. Pe3 Lh7 35. fxe5 dxe5 in ieder geval wat zwakke pionnen wist te ruilen. De stelling bleef echter gunstig voor Ernst en na een grootscheepse afruil kwam hij in het volgende eindspel:

Beide zwarte pionnen staan op de verkeerde kleur en dus moet wit zwarts loper op het verkeerde been zetten. Dat kan met 49. Lc6 Lc4 50. Ld7 Ld3 51. h5 Le2 52. Le8! en zwart kan zijn stelling niet meer bij elkaar houden. Na het lankmoedige 49. Ld1? Lc4 50. Lc2 Le6 51. Ld3 Ld7 52. Le2 Lc6 53. h5 was het niet zo duidelijk meer. Er zat wel een venijnige truc in de stelling en daar stinkt zwart meteen in: 53… Le8? 54. h6! en nu faalt 54… Kg6 op 55. Lh5+! Zwart deed daarom maar 54… Lf7 en na nog wat breien sloeg wit op b5.

Na het gespeelde 57… Kg6 had 58. Le2! fraai gewonnen: 58… Kxh6 59. b5 Le8 60. b6 Lc6 61. Lf3 wint dan. Na 58. Ld3? Le8 59. Lxf5+ Kxh6 was het gewoon remise als zwart goed had opgelet. Dat deed hij niet, zodat hij de klucht alsnog verloor.

Op de tweede speeldag nam Klein revanche door Ernst in een lang eindspel te verslaan. Echter, doordat Ernst de minimatch met Burg met 1½-½ had gewonnen, ging hij er met de buit vandoor.

Daarmee ziet het deelnemersveld er nu als volgt uit:

Loek van Wely
7 oktober 1972
Momentele elo: 2662
Aantal NK-deelnames: 16
Aantal titels: 7
Gemiddelde klassering: 2,9

Een beetje bluf en gespeelde arrogantie: niet voor niets heeft “King Loek” zich op het pokerspel toegelegd. Won tussen 2000 en 2005 zes keer op rij de titel, maar speelde na zijn onttroning in 2006 weinig NK’s meer. Werd desondanks twee jaar geleden voor de zevende maal kampioen. Is altijd voor iedereen gevaarlijk, inclusief zichzelf.

Benjamin Bok
25 januari 1995
Momentele elo: 2613
Aantal NK-deelnames: 3
Beste klassering: 4^e
Gemiddelde klassering: 5,7

Dankzij het meespelen van Jorden van Foreest is Bok niet meer de benjamin van het veld. Ondanks zijn lage leeftijd heeft hij wel al de een-na-hoogte rating en drie keer aan het NK meegedaan. Baarde bij zijn debuut in 2010 opzien door Van Wely na driehonderd zetherhalingen op remise te houden.

Erwin l’Ami
5 april 1985
Momentele elo: 2606
Aantal NK-deelnames: 11
Beste klassering: 2^e
Gemiddelde klassering: 6,3
Een schaakrobot die de schrik is van iedere niet-grootmeester. Op de een of andere manier wil het op NK’s nooit zo lukken voor L’Ami. De gedeeld tweede plaats achter Giri op het uitgeklede NK van 2012 is vooralsnog zijn beste optreden.

 

Dimitri Reinderman
12 augustus 1972
Momentele elo: 2584
Aantal NK-deelnames: 12
Aantal titels: 1
Gemiddelde klassering: 6,2

 

Het is bijna niet voor te stellen dat de jeugdig voorkomende vegetarische grootmeester met de Russische voornaam de oudste deelnemer op het NK is. Reindermans prestaties op de NK’s zijn erg wisselend, maar er zitten zeker uitschieters naar boven tussen: zo werd hij in 2013 nog verrassend kampioen.

Jorden van Foreest
30 april 1999
Momentele elo: 2584
Debutant

Het is een grappige toevalligheid dat de jongste en oudste deelnemer op dit moment dezelfde rating hebben. De vraag is hoe hoog de bomen reiken, want het is duidelijk dat de op Koninginnedag van 1999 geboren Van Foreest een enorme groeibriljant is.

 

 

Erik van den Doel
15 mei 1979
Momentele elo: 2568
Aantal NK-deelnames: 8
Beste klassering: 2^e
Gemiddelde klassering: 6,6

Voor het eerst in ruim een decennium is Van den Doel weer van de partij. Het natuurtalent geboren in het ultieme schaakjaar 1979 heeft geen geweldig track-record op het NK, maar hij wist in 2001 wel een barrage af te dwingen.

Jan Werle
15 januari 1984
Momentele elo: 2567
Aantal NK-deelnames: 2
Beste klassering: 7^e
Gemiddelde klassering: 7,0

De vergeten grootheid van de Nederlandse topschakers van halverwege de jaren 80 heeft verrassend weinig NK’s gespeeld. Zijn laatste optreden dateert alweer van 2006. Is na een lange periode van stagnatie wel weer aan een opmars bezig.

Sipke Ernst
8 januari 1979
Momentele elo: 2535
Aantal NK-deelnames: 13
Beste klassering: 3^e
Gemiddelde klassering: 5,7

Een creatieveling die van iedereen kan winnen, maar ook van iedereen kan verliezen. Aan zijn ratingontwikkeling te zien is dat laatste de afgelopen jaren vaker gebeurd dan dat eerste. Ondanks zijn wispelturigheid presteert Ernst op NK’s doorgaans naar behoren, met een paar derde en een hoop vierde plaatsen.

En nu de belangrijkste vraag: wie gaat het NK winnen?