WK 2016: Partij 1: Analyse door Roeland Pruijssers

En de match is onderweg! Een hele bijzondere match want voor het eerst gaat het wereldkampioenschap tussen twee heren van de nieuwe generatie.

Waar Anand zijn wereldtitel mocht verdedigen en deze twee jaar later kon proberen terug te winnen van Carlsen, is nu Karjakin aan de beurt. Een leeftijdsgenoot van Carlsen en de jongste Grootmeester ooit, op een leeftijd van 12 jaar en een aantal maanden. Natuurlijk gaan voor zo’n match veel speculerende gesprekken de ronde met als hoofdvragen: Wie maakt de meeste kans? Wat zijn de zwakke punten van beide spelers? Maar nog meer, en dat verbaasde me enigszins, welke openingen zullen op het bord komen? De openingen zullen zeker tot in de details voorbereid worden en onder andere het nieuws dat Carlsen Microsoft heeft ingeschakeld om zijn computer te beveiligen tegen Russische hackers, bevestigt dit. Misschien dat deze discussie zich voortbrengt door het groeiende interesse in openingstheorie door clubspelers, maar misschien ook omdat beide heren zulke complete spelers zijn. Waar er bij Kasparov en Karpov een duidelijk onderscheid gemaakt kon worden in aanvallend/dynamisch en positioneel, is dit bij Carlsen en Karjakin een stuk lastiger. Beide spelers zijn goed in werkelijk alles: rekenen, positiespel, tactiek, dynamische complicaties en (het in de wereldtop steeds belangrijker wordende) mentale weerbaarheid. Carlsen als regerend wereldkampioen en lijstaanvoerder op de wereld ratinglijst is op papier in ieder geval duidelijk favoriet.

Carlsen,Magnus (2853) – Karjakin,Sergey (2772) [D00]
World Championship Match New York (1), 11.11.2016

1.d4

In de eerste partij opent Carlsen met 1.d4! Dat is geen verrassing, beide spelers kunnen even goed met 1.Nf3, 1.c4 en natuurlijk 1.e4 overweg. En het zou me niets verbazen als Carlsen later in de match zou switchen.

1…Pf6

Geen Slavisch zo het schijnt, gaat Karjakin zijn vertrouwde dame-Indisch van het kandidatentoernooi hanteren?

2.Lg5!?

De Trompowski! Dat is een verrassing, de opening staat niet bekend als echt sterk, ondanks dat veel goede spelers het geprobeerd hebben. Maar Carlsen denkt, zoals we weten, niet in zwart-wit en het zou kunnen dat het een troef is om Karjakin vroeg in de match van zijn stuk te brengen.

2…d5 3.e3 c5 4.Lxf6 gxf6 5.dxc5 Pc6

Niet de meest gespeelde zet, maar wel theoretisch het meest van belang dankzij een partij tussen Giri en Caruana. 5…e6!? kreeg Carlsen drie jaar eerder op het bord 6.Pf3 Pd7 7.c4 dxc4 8.c6 Pb6 9.Pbd2 c3 10.bxc3 bxc6 Carlsen,M -Kramnik,V Moscow 2013. Carlsen wist uiteindelijk te winnen.; 5…Da5+!? Recent geprobeerd door Navara. 6.Pc3 (6.Pd2 Pc6 7.Pe2 Dxc5 8.Pf4?! (8.Pb3) 8…d4! gaf zwart een goede stelling in: Ivanisevic,I -Navara,D Berlin GER 2015) 6…e6 7.Dd4÷

6.Lb5!?

Dit is nog geen nieuwtje, maar we komen wel op vrij onbekend terrein en dus kon Karjakin zijn voorbereiding uit het hoofd zetten. 6.c3 e6 7.b4 a5 8.Db3 f5?! Hier zit waarschijnlijk een verbetering in. 9.Pf3 Lg7 10.b5 Was erg gevaarlijk voor zwart op een gegeven moment. Caruana,F -Giri,A London ENG 2015.

6…e6 7.c4

7.b4 a5 8.c3 was nog mogelijk.

7…dxc4

8.Pd2N

De eerste nieuwe zet van de partij 8.Pc3 Dxd1+ 9.Txd1 Lxc5 10.Pf3 Ke7 11.0–0?! (11.Lxc4) 11…Pa5! Was zeker geen probleem voor zwart in: Rahman, Z -Mas,H Kuala Lumpur 2008

8…Lxc5 9.Pgf3

Carlsen wacht met slaan op c4, tot op het juiste moment. 9.Pxc4?! Ld7! gevolgd door …a6 10.Pd6+? Lxd6 11.Dxd6 Da5+ met stukwinst.

9…0–0 10.0–0 Pa5 11.Tc1

11.Pxc4 Dxd1 12.Tfxd1 a6!

11…Le7 12.Dc2

12.Pxc4 a6 13.Dxd8 Lxd8=

12…Ld7 13.Lxd7 Dxd7 14.Dc3

Weer heel nauwkeurig. 14.Pxc4 Tac8!

14…Dd5 15.Pxc4 Pxc4 16.Dxc4 Dxc4 17.Txc4

Dit is een typisch eindspel dat Carlsen niet vervelend vindt om te spelen. Wit heeft de betere pionnenstructuur en de loper en paard zijn ongeveer gelijkwaardig. Carlsen gaat zeker druk proberen te zetten hier.

17…Tfc8 18.Tfc1 Txc4 19.Txc4 Td8 20.g3

Weer heel nauwkeurig. 20.Kf1 Td1+ 21.Ke2 Tb1 zou mogelijk geweest zijn.

20…Td7

20…Td1+ 21.Kg2 Tb1 22.Tc7!

21.Kf1 f5

21…Td1+ 22.Kg2 Td7

22.Ke2 Lf6 23.b3

Maar hoe nu verder is de vraag. Één plan dat opkomt is om ruimte te winnen met h3 en g4.

23…Kf8 24.h3 h6

Ook weer nauwkeurig, een wachtzet. 24…h5?! De pion kan nu een target worden met zetten als h4 en Pe1–d3–f4

25.Pe1

Carlsen heeft een idee. 25.g4!?

25…Ke7 26.Pd3 Kd8

27.f4

27.Pf4 doet nu niet zoveel; 27.g4!? Lijkt logisch maar na 27…fxg4 28.hxg4 Tc7 nu geen last meer heeft van Pe5–ideëen van wit. 29.Txc7 Kxc7=

27…h5!

Het lijkt zo simpel, maar is het niet. Met deze zet is de witte druk nagenoeg verdwenen. 27…Td5 28.g4! fxg4 29.hxg4; 27…Tc7?! 28.Txc7 Kxc7 29.Kf3 Was waar Carlsen op hoopte naar mijn idee. Met een potentieel goed pionneneindspel na een goed getimede Pe5 had nog gevaarlijk geweest voor zwart. 29…Kd6 30.e4 fxe4+ 31.Kxe4 Wit heeft nu de optie om het paard voor de loper te ruilen en met g4–h4–h5 en g5 en vrijpion te creëren.

28.a4

28.e4 fxe4 29.Txe4 Tc7 is niet eng voor zwart.

28…Td5 29.Pc5 b6 30.Pa6

Frivoliteit, ik weet niet of hier ook echt een plan achter zat.

30…Le7

30…b5!? 31.axb5 Txb5 Lijkt ook te werken, maar Karjakin houdt het simple.

31.Pb8 a5 32.Pc6+ Ke8 33.Pe5

33.Pxe7 Kxe7 34.Tc6 Td6=

33…Lc5 34.Tc3 Ke7

35.Td3

Carlsen berust in gelijkspel, en er is ook geen mogelijkheid meer om verder te komen.

35…Txd3 36.Kxd3 f6 37.Pc6+ Kd6 38.Pd4 Kd5 39.Pb5 Kc6 40.Pd4+ Kd6 41.Pb5+ Kd7 42.Pd4 Kd6 ½–½

Met remise. Goed verdedigend spel van Karjakin, alhoewel het nog niet heel moeilijk was naar mijn idee. We kunnen verwachten dat Carlsen in zijn volgende wit-partijen harder zal gaan pushen. Maar voorlopig een prima eerste ronde voor Karjakin.

 

---

Photo Cover by Rob KimGetty for World Chess by AGON Limited