WK 2016: Partij 4: Analyse door Roeland Pruijssers

Karjakin met wit dus een mooi moment om te counteren! Carlsen is nog geen moment in gevaar geweest en zijn strategie is al duidelijk: minimale voordeeltjes pakken in positionele stellingen en deze langzaam maar zeker proberen uit te breiden. Tijd voor Karjakin om de rollen eens om te draaien en Carlsen onder druk te zetten. In zijn tweede wit-partij zal Karjakin wellicht in de opening iets anders proberen en misschien zelfs al op de eerste zet.

Karjakin,Sergey (2772) – Carlsen,Magnus (2853) [C88]
World Championship Match New York (4), 15.11.2016

1.e4

Nee, weer een 1.e4. Karjakin is blijkbaar niet bang voor nog een Spaanse partij.

1…e5 2.Pf3 Pc6 3.Lb5 a6 4.La4 Pf6 5.0–0 Le7 6.Te1

Karjakin wijkt af van de tweede ronde waarin hij 6.d3 probeerde. Carlsen maakte toen vrij gemakkelijk gelijkspel immers, dus begrijpelijk.

6…b5 7.Lb3 0–0

Maar wat gaat Karjakin doen, laat hij een Marshall-gambiet toe?

8.h3

Nee! De anti-Marshall komt op het bord, een interessante keuze. De Marshall is een theoretische variant die Carlsen misschien toch liever niet in gaat. 8.c3 d5 9.exd5 Pxd5 10.Pxe5 Pxe5 11.Txe5 Deze Marshall-gambiet is een extreem theoretische variant en in correspondentieschaak min of meer tot zet 30 uitgepluist. De stand van zaken is dat zwart prima spel krijgt in deze variant.

8…Lb7 9.d3 d6 10.a3

De hoofdvariant.

10…Dd7!?

Bij mijn weten nog niet eerder geprobeerd door Carlsen. 10…Pb8 Leidt tot een gunstige Breyer-variant waarin wit vaak c3–d4 en a4 speelt. Al eens eerder geprobeerd door Carlsen. Zhigalko,S -Carlsen,M Berlin GER 2015; 10…Pa5 gevolgd door 11.La2 c5 Is de hoofdvariant.

11.Pbd2

11.Pc3!? is een alternatief.

11…Tfe8 12.c3

12.Pg5 Pd8 Helpt wit niet.

12…Lf8 13.Pf1!?N

Tot dusver was het nog bekend. 13.La2 Pd8 14.Pf1 Pe6 15.Pg3 c5 16.d4 kwam voor in Anand,V -Navara,D Wijk aan Zee 2007 waar zwart gemakkelijk remise maakte.

13…h6 14.P3h2!?

Een interessant idee, wit wil de Dame naar f3 brengen om zo druk te zetten op de zwarte koningsstelling. 14.Pg3

14…d5 15.Df3 dxe4 16.dxe4 Pa5 17.La2 Pc4

18.Lxh6

Geen slechte zet maar Karjakin had Carlsen’s antwoord gemist werd achteraf gezegd. Misschien dat Karjakin niet echt lekker in zijn vel zit op het moment?!

18…Dc6!

Zwart wint de e-pion terug.

19.Lxc4?

Maar dit is een vreemde positionele blunder van wit. 19.Lc1 Pxe4 20.Pe3 En de schade valt mee. 20…Ped6 21.Dxc6 Lxc6 22.Pxc4 Pxc4 23.Pg4 Gevolgd door Pe3 en wit heeft geen problemen.

19…bxc4

19…Dxc4? 20.Pd2 De6 21.Lg5 en wit zou een pion voor staan.

20.Le3 Pxe4

De zwarte pion op c4 is niet zwak en houd de witte damevleugel in check. Wit heeft geen tegenspel, zwart kan rustig zijn stelling verbeteren en heeft het loperpaar daar nog eens bovenop. Zwart staat duidelijk beter.

21.Pg3 Pd6

21…Dg6!? 22.Pxe4 Lxe4 23.Dg4 was ook sterk geweest, de loper kan zich op d3 positioneren.

22.Tad1 Tab8 23.Lc1 f6 24.Dxc6 Lxc6 25.Pg4 Tb5!

Een mooie zet. Het plan is om de met f5 ruimte te pakken.

26.f3 f5 27.Pf2 Le7 28.f4

Wit moet iets, anders wordt hij langzaam van het bord gedrukt.

28…Lh4

28…exf4 29.Pe2! Is minder aantrekkelijk; 28…e4 Zou het moeilijk maken om erdoor heen te komen. Wit heeft een mooi veld op e3 voor zijn paard.

29.fxe5 Lxg3

29…Tbxe5? 30.Txe5 Txe5 31.Lf4 geeft wit wat ruimte.

30.exd6 Txe1+ 31.Txe1 cxd6

Een heerlijke stelling voor zwart, maar het is al vastgesteld dat Karjakin zeer goed is in verdedigen.

32.Td1 Kf7 33.Td4 Te5

33…Td5? 34.Txc4

34.Kf1 Td5

De toren is een uitstekende verdediger, vandaar dat Carlsen het stuk wil ruilen. 34…Ke6 35.Lf4 was bijvoorbeeld een mogelijkheid hier, alhoewel zwart na 35…Lxf4 36.Txf4 g5 37.Td4 Te3µ nog steeds erg goed staat.

35.Txd5

35.Txc4?? Lb5

35…Lxd5 36.Lg5 Kg6 37.h4?!

Verrassend enigszins. De h-pion wordt nu duidelijk een zwakte. 37.Ld8 Le5 38.Pd1 had de pionnenstructuur intact gehouden, maar misschien dat Karjakin een 38…f4 niet erg zag zitten. Maar dit lijkt me vooralsnog beter dan 37.h4

37…Kh5 38.Ph3 Lf7?!

Niet optimaal gespeeld. 38…Lxh4?! zou te gretig zijn geweest. 39.Pf4+ Kxg5 40.Pxd5 En wit wint de c-pion terug.; 38…Lc6! Is de juiste zet, uit de weg gaand voor het Pf4 schaakje en daarmee 39…Lxh4 dreigend. 39.Pf4+ dit werkt niet vanwege: (39.Le7 Le4 40.Pf2; 39.Ld8) 39…Kg4 (39…Lxf4? 40.Lxf4=) 40.Pe6 (40.Pg6 f4) 40…Lxh4 41.Lxh4 Kxh4 42.Kf2 (42.Pxg7? Ld7 en het paard staat ingesloten.) 42…g5 met goede winstkansen; 38…Le4?! 39.Pf4+ Kg4 40.Pe6 Lxh4 41.Lxh4 Kxh4 42.Pxg7 en zwart heeft geen …Ld7 meer.

39.Le7 Lxh4 40.Lxd6 Ld8

Zwart heeft in ieder geval het loperpaar nog en in feite een pion meer gezien de witte damevleugel nog steeds niet kan bewegen.

41.Ke2 g5 42.Pf2 Kg6 43.g4!?

43.g3 was een andere strategie geweest, maar na 43…Kf6! gevolgd door …Lh5 en …Lb6 lijkt het einde nabij voor wit.

43…Lb6 44.Le5 a5

44…Lxf2? 45.Kxf2 fxg4 46.Lg3 Kf5 47.Ke3 is vrij gemakkelijk remise te houden natuurlijk.

45.Pd1 f4?

Lijkt logisch, met het idee om een gedekte vrijpion te creëren en met de koning naar a2 te wandelen zonder problemen. Maar wat nu blijkt uit de partij is dat wit een vesting heeft!! 45…Le6 46.Pf2 (46.gxf5+ Kxf5 had betere winstkansen opgeleverd en wit lijkt na zwarte zetten als…Ke4, …Lf7–h5 toch onder de druk te moeten bezwijken.) 46…fxg4 47.Lg3 Kf5 48.Pd1 Ke4 49.Pf2+ Kd5 50.Pd1 Kc6! en met een koning die naar b3 gaat staat zwart gewonnen.; 45…fxg4?! 46.Pe3 en wit lijkt een vesting te hebben.

46.Ld4! Lc7

46…Lxd4 47.cxd4 Le6 48.Kf3 Ld5+ 49.Ke2 En zwart kan niet verder komen. 49…Kf6 50.Pc3 En staan met die banaan.

47.Pf2

En zwart kan niet verder komen, alhoewel Carlsen het nog lang probeert.

47…Le6 48.Kf3 Ld5+ 49.Ke2 Lg2 50.Kd2 Kf7 51.Kc2 Ld5 52.Kd2 Ld8 53.Kc2 Ke6 54.Kd2 Kd7 55.Kc2 Kc6 56.Kd2 Kb5 57.Kc1 Ka4

Tja, wit kan toch niets doen dus waarom niet even je koning verhuizen.

58.Kc2 Lf7 59.Kc1 Lg6 60.Kd2 Kb3 61.Kc1 Ld3 62.Ph3 Ka2 63.Lc5 Le2 64.Pf2 Lf3 65.Kc2 Lc6 66.Ld4 Ld7 67.Lc5

Wit heeft met het paard en de loper genoeg wachtzetten en dus kan zwart niet verder komen.

67…Lc7 68.Ld4 Le6 69.Lc5

69…f3

In ieder geval de vijftig zetten regel ontwijkend, maar hoe gaat zwart nu verder? Het probleem blijft bestaan.

70.Le3 Ld7

70…Lg3 71.Kc1 Lxf2 72.Lxf2 En de pionnen staan geblokkeerd voor altijd.

71.Kc1 Lc8 72.Kc2 Ld7 73.Kc1

 

73…Lf4

Een laatste poging maar dit helpt ook niet veel.

74.Lxf4 gxf4 75.Kc2 Le6 76.Kc1 Lc8 77.Kc2 Le6 78.Kc1 Kb3 79.Kb1 Ka4 80.Kc2 Kb5 81.Kd2 Kc6 82.Ke1 Kd5 83.Kf1 Ke5 84.Kg1 Kf6 85.Pe4+!? Kg6

85…Ke5 86.Pf2

86.Kf2

De makkelijkste manier, zwart heeft geen manier om de witte stelling binnen te dringen.

86…Lxg4 87.Pd2 Le6 88.Kxf3 Kf5 89.a4

Niet perse nodig, maar wel nuttig.

89…Ld5+ 90.Kf2 Kg4 91.Pf1 Kg5 92.Pd2 Kf5 93.Ke2 Kg4 94.Kf2 ½–½

Met remise. Een vreemde partij. Karjakin maakt een grote en vrij opzichtige positionele fout net na de opening en Carlsen wist een technisch gewonnen stelling (na 45…Le6 met name), waar hij in zijn eerste twee wit-partijen ook nadrukkelijk naar op zoek was, niet naar winst te spelen. Het lijkt erop dat beide spelers toch de druk voelen van het WK en daardoor (nog) niet optimaal presteren. Carlsen in ieder geval nog niet in gevaar gekomen en is duidelijk de bovenliggende partij tot nu toe.

---

 

Foto cover: Ilya Ivanov (World Chess by AGON Limited)