Proloog Tata 2018 door John van der Wiel

Een krasse 80-jarige

Een jubileumeditie in Wijk aan Zee. Uiteraard met een indrukwekkend deelnemersveld. Toch is er iets vreemds aan de bezetting. Dit en vele andere aspecten zullen we hier voorbeschouwen.

Eigen volk eerst?

In mijn Kerst-Spinning Wiel waarschuwde ik nog voor foute, nazistische gedachten, maar dat was 2017! Kijken we naar de Tata Steel A-groep (‘Masters’, de spelers zal ik verderop opsommen), dan valt op: slechts 1 Nederlander! Giri speelt, bien sur, niet eens een geboren kaaskop, en verder? Ik heb horen zeggen dat Van Wely uitgenodigd was, maar niet accepteerde. Of dat klopt, weet ik niet zeker en de beweegredenen ken ik al helemaal niet. Maar in dit geval, had de organisatie niet iets ludieks moeten bedenken voor het thuisfront? Ik zou Timman gevraagd hebben. Is dat niet passend voor een jubileumeditie, vlak voordat hij de pensioenleeftijd bereikt? Ik kan me niet voorstellen dat Jan een modderfiguur zou slaan.

De deelnemers

Op volgorde van januari-rating wordt de A-groep gevormd door

01. Carlsen Noo
02. Caruana VS
03. Mamedyarov Aze
06. So VS
07. Kramnik Rus
10. Svidler Rus
11. Anand Ind
14. Karjakin Rus
15. Giri NL
22. Wei Yi Chi
32. Matlakov Rus
64. Hou Yifan Chi
96. Adhiban Ind
100+. Jones GB

Als je geplaatst bent voor het Kandidatentoernooi, in maart in Berlijn, kun je jezelf de vraag stellen: wel of niet spelen in Wijk aan Zee? Mijn antwoord: ondubbelzinnig ja. Maart is te ver weg om je op te sluiten in de studeerkamer en het zonder toernooiritme te doen. En als je dan Tata speelt, ga voluit en speel geen verstoppertje. Een prima zware test op hoog niveau, zeer nuttig, en maak desnoods de concurrentie maar bang. Dat kan helemaal geen kwaad.

5 voor, 3 tegen

Vijf Kandidaten bewandelen deze route: Caruana, Mamedyarov, So, Kramnik en Karjakin. Aronian (Elo – 4e) doet het anders. Van de andere twee, Ding Liren (9e) en Grischuk (12e) weet ik niet of ze iets te kiezen hadden. In maart moet blijken wie gelijk had.

Van deze 5 is Caruana de laatste tijd in topvorm. Hij is niet zo super in ‘het spel maken’, iets dat hem in Berlijn zou kunnen opbreken, maar heel bedreven in het afstraffen van onnauwkeurigheden en het uitlokken ervan. In Wijk aan Zee, waar doorgaans wat harder en risicovoller gevochten wordt, zal hem dat goed van pas komen.

Mamedyarov had ook een goed 2017, vooral in FIDE evenementen, maar in een veld met veel echte toppers schiet zijn koffiehuis-achtige stijl toch vaak tekort. Ik ben benieuwd of de kwaliteit van zijn ‘fighting chess’ nog beter is geworden, maar tip hem niet bij de top-5.

Met Wesley So is het even afwachten. Hij lijkt wat te stagneren, soms te vervlakkend te spelen, maar misschien krijgt hij bij Tata weer de geest.

Stiekem verwacht ik wel iets van Kramnik. Hij doet wel alsof hij heel oud is, maar zijn kennis en inzicht zijn vooralsnog subliem. Het feit dat hij de wild-card voor Berlijn heeft gekregen, doet toch enige boze plannen vermoeden.

Andere helden

Moeten we het niet over Carlsen hebben? Hij zal, denk ik, niet geheel tevreden zijn over 2017. Goed, wanneer je nr. 1 op de ratinglijst blijft, heb je het ook niet echt slecht gedaan. Verwachten we misschien te veel van de wereldkampioen? Neen! Magnus is een supertalent en hij moet zichzelf nieuwe doelen blijven stellen. Ik vind dat hij zijn spel zou moeten verbreden, wat meer scherpte terugbrengen. Dat Carlsen op technisch gebied God is, weten we. Maar het ruigere werk begint bijna een teer punt te worden. U weet nog hoe hij met wit verloor van Bu Xiangzhi, die een stuk offerde in dat FIDE Knock-out toernooi? En onlangs ging het in een vreemde Schotse stelling tegen zijn goede klant Nakamura ook behoorlijk mis (nog ontsnapt naar remise). Hopelijk zien we in Wijk aan Zee een getergde Carlsen, die nog wat prestige wil toevoegen.

Hetzelfde valt te hopen van Anish Giri. Sinds hij niet meer met Tukmakov werkt, getrouwd is en pappie werd, zijn zijn resultaten achteruit gegaan. Nu hij niet in de WK-cyclus zit, moet hij des te meer energie steken in dit soort grote evenementen. Ook belangrijk om zelf geloof te blijven houden in grote daden in de nabije toekomst.

Toch maar een voorspelling

Zoveel sterke spelers, ik zal ze hier niet allemaal uitgebreid bespreken. Anand heeft een zeer grote staat van dienst in Wijk aan Zee, niet te onderschatten. Svidler en Karjakin, altijd een hoog niveau. De jonge Wei Yi en de debuterende Rus Matlakov zijn de grote vraagtekens, evenals wellicht Adhiban, die het vorig jaar zo geweldig deed. Kunnen alle kanten op. De sterkste vrouw en de promovendus (Hou Yifan resp. Jones) zullen het waarschijnlijk moeilijk krijgen.

Ik zal me toch weer aan een gedeeltelijke prognose wagen, goed voor de lachspieren: 1. Carlsen; 2. Caruana; 3. Kramnik; 4. So Mee eens?

Nevenactiviteiten en -verschijnselen?

Er is natuurlijk ook een B-groep, ofwel de Challengers. Daarin gelukkig 4 Nederlanders, die echter op rating niet extreem kansrijk lijken: l’Ami, Bok, Jorden en Lucas van Foreest. Voor de (gepromoveerde) tweede jonkheer een soort vuurdoop. Lucas speelt heel anders dan Jorden, dat zult u wel merken.

Verder zijn er ook weer 2 ‘uitstapjes’ voor de Masters: op 17 januari naar Hilversum en 24 januari maar liefst naar Groningen. Ik zou dat de spelers niet willen aandoen, ook al volgt er een rustdag op. Ach, wie weet gaat het enorm sneeuwen, zoals die maandag in december: blijven ze lekker aan de noordzeekust!

Hoe dan ook, van mij mogen ze beginnen. U kunt dan ook uiteindelijk een nabeschouwing van uw dienaar tegemoet zien.

Veel succes toegewenst aan degenen die zelf gaan meespelen en anders: geniet van de 80-jarige!