‘Misschien wel de meest onderschatte opening’
Misschien wel de meest onderschatte, of minst serieus genomen opening, dat Scandinavisch. In het afgelopen seizoen reed ik eens met mijn broer naar België voor een competitiewedstrijd en in de auto kwam het gesprek ineens op openingsvoorbereiding. Ik dacht dat ik wel eens iemand zou kunnen krijgen die Scandinavisch zou spelen. “Moet je je voorbereiden op het Scandinavisch dan?” was de koele reactie. En ja, wie logisch redeneert beseft dat zwart de partij begint met het zondigen tegen enkele elementaire regels die mijn generatie al uit de boeken van Withuis leerde: Speel niet te snel met de dame en speel niet twee keer met hetzelfde stuk in de opening. Maar toch kan wit akelig snel verongelukken als hij even niet oplet:
Jan Timman – Jeroen Piket
Amsterdam 1996
1.e4 d5 2.exd5 Dxd5 3.Pc3 Da5 4.d4 Pf6 5.Pf3 Lf5 6.Lc4 e6 7.Ld2 c6 8.De2 Lb4 9.a3 Pbd7 10.Ph4?
De lange en de korte rokade zijn hier prima speelbaar. Maar kennelijk verkeerde Timman in de veronderstelling dat de c-pion hier giftig is, zoals in andere varianten. Niet dus! Lxc2! 11.0–0 Lxc3 12.Lxc3 Dh5 13.Dxc2 Dxh4 Biedt het loperpaar dan wellicht voldoende compensatie voor de verloren pion? Nou, niet echt. 14.f4 Pb6 15.La6 Een blunder die het einde drastisch versnelt. bxa6 16.Le1 Dh5 17.Dxc6+ Pfd7 0–1
Er staan vrij veel korte partijen in The Modern Scandinavian, geschreven door de Duitsers Wahls, Müller en Langrock. Dat is altijd prettig naspelen. En niet alleen betreft dit korte nederlagen voor wit. Ook zwart is regelmatig de klos als hij zijn theorie niet op orde heeft. Het volgende potje had er zo in gekund, maar ten tijde van het afgelopen Belgische competitieseizoen lag het boek al bij de drukker. U krijgt hem er gratis bij!
Richard Vedder – Kastriot Memeti
Amay, België 2010
1.e4 d5 2.exd5 Dxd5 3.Pc3 Da5 4.d4 Pf6 5.Lc4 Lg4 6.f3 Lf5 7.Pge2 Pbd7 8.Le3 Oké, hier val ik door de mand. Het boek beveelt 8. g2-g4! aan als aangewezen methode om het zwarte spel te bestrijden. Maar goed, zo erg kan het toch niet zijn als je gewoon een stuk ontwikkelt? e5 9.0–0 0–0–0 10.Dc1 Lg6 11.a3 na dit zetje moeten er alarmbellen gaan rinkelen bij zwart. Zijn dame heeft niet teveel ruimte. exd4 12.Pxd4 Pb6??
13.Lb5! Pbd5 14.Pb3 met damewinst. Zwart ging nog even door, maar de uitslag staat vast. Pxe3 15.Pxa5 Pxc2 16.b4 Pxa1 17.Dxa1 h5 18.Dc1 h4 19.Pa4 h3 20.g4 Ld6 21.Pxb7 Le5 22.Pxd8 Ld4+ 23.Kh1 1–0
Het eerste hoofdstuk van het boek geeft de standaardideeën in het Scandinavisch. Het voorlaatste hoofdstuk bestaat uit oefeningen en het laatste hoofdstuk is een theoretische handleiding, geschikt om snel een repertoire op te bouwen. Daartussen worden 15 verschillende centrumformaties die uit het Scandinavisch kunnen voortkomen uitgebreid behandeld. Verreweg de meeste ruimte wordt gereserveerd voor “The Standard Centre”. Hierin heeft wit een pion op d4 en zwart pionnen op c6 en e6. Dat is verreweg de meest voorkomende centrumformatie in deze opening. Daarnaast is er aandacht voor onder meer The queenside majority centre, the Multi-isolani centre, the little centre, the empty centre, the dynamic centre en The Viking centre, om maar eens een paar aansprekende namen te noemen. In het hoofdstuk over The Viking centre een voorbeeld waaruit blijkt dat wit niet alleen heel snel, maar ook heel fraai kan winnen:
Runau – Schmidt
Een snelschaakpartij, dat wel, maar wel een heel mooie!
1.e4 d5 2.exd5 Dxd5 3.Pf3 Lg4 4.Le2 Pc6 5.d4 0-0-0 6.c4 Dh5 Zij die het boek gaan bestuderen leren dat hier Da5+ en Df5 betere alternatieven zijn. 7.d5 Lxf3 8.Lxf3 De5+ 9.Le3 Dxb2 10.0-0
10. …- Dxa1 zwart pakt alles en krijgt daarvoor op bijzonder fraaie wijze de rekening gepresenteerd… 11.dxc6 Txd1 12.cxb7+ Kb8 13.Txd1 c6 14.Lxc6 Kc7 15.Td7+ Kxc6 16.b8P! Mat.
Meer dan 350 pagina’s alleen over het Scandinavisch. Het is een compleet werk voor zwartspelers die Scandinavisch met 3… Da5 willen gaan spelen. Ook voor witspelers is het een waardevol boek, maar het nadeel voor hen is dat alleen 3… Da5 behandeld wordt. Als u zich eens stevig wenst voor te bereiden op bijvoorbeeld Sergei Tiviakov met zijn 3… Dd6 zult u andere bronnen moeten raadplegen.
Richard Vedder
