The Spinning Wiel, 10 december 2021: Let’s go crazy!

Waarschijnlijk gelooft Nepomniachtchi er zelf niet meer in. Ik ook niet. Maar de sportgoden gebieden in deze situatie de ultieme winstpoging. Bovendien, als Nepom afsluit met twee makke remises, zal over enkele decennia de betekenis van zijn naam voorspellende waarde blijken te hebben. En wanneer Ian na afloop nauwelijks iets opwindends heeft laten zien, zal de nasmaak van de tweekamp des te bitterder zijn.

Doch stel, hij wint een idiote partij. Zou er niet iets van angst en zenuwen binnensluipen in des wereldkampioens psyche? ‘Deze match ga ik toch niet uit handen geven?’ Zoiets? Hm, not likely. Carlsen heb je niet zo gauw uit zijn evenwicht.

Maar hoe dan ook, partij 11, een geschikt getal, moet iets waanzinnigs worden. Come on Barbie, let’s go party!

Nepomniachtchi,Ian (2782) – Carlsen,Magnus (2855) [C54]
WK Match 2021 Partij 11, 10.12.2021

1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lc4

So far, so good. Een lichte verrassing en doorgaans blijven de meeste stukken lang op het bord.

3…Pf6 4.d3 Lc5 5.c3 d6 6.0–0 a5

De klassieke keuze is 6…a6 . Daarna speelt wit vaak ergens a2–a4–a5 of a4 + b4 . Magnus wil zijn tegenstander die ruimte niet geven, maar a7–a5 heeft ook positionele nadeeltjes. Verder ‘dwingt’ het wit om zijn vertier elders te zoeken (vooral in het centrum, evt. koningsvleugel), wat m.i. toch meestal een beter idee is. U voelt al: ik houd niet zo van 6…a5, maar ja, ben ook geen fan van 4…Lc5 .

7.Te1 La7 8.Pa3! h6 9.Pc2 0–0 10.Le3

Zeer logisch spel van wit tot dusver: de lastige loper op a7 elimineren en snel zijn paard op een ideaal centrumveld krijgen. Als zwart Lc8–e6 zonder Tf8–e8 wil spelen, moet hij dat hier meteen doen, nu wits dame nog niet naar b3 kan. Ik denk dat 10…Le6 11. Lxe6 fxe6 speelbaar is, maar je ziet het niet vaak gebeuren. Tegenover iets meer centrum en f-lijn staat verminderde pionnenflexibiliteit.

10…Lxe3

Carlsen zoekt geen avontuur, wat zich ook laat begrijpen.

11.Pxe3 Te8 12.a4

Nu wel logisch, want wit wil met Dd1–b3 opereren en niet via 12. Db3 a4!

12…Le6 13.Lxe6 Txe6 14.Db3 b6 15.Tad1 Pe7

Wit staat iets prettiger. Het enige nadeel is dat de stelling misschien niet complex genoeg is om de wereldkampioen in grote verlegenheid te brengen. Ik zou hier 16. Dc2 aanbevelen, om snel d3–d4 mogelijk te maken. Het plan dat Nepom uitkiest, met h3, Pf3–h2–g4, lijkt me te ‘zacht’. Moet zwart daarvan wakker liggen?

16.h3 Dd7 17.Ph2 Td8 18.Phg4 Pxg4 19.hxg4 d5

Zwart heeft de tijd gekregen om dit te realiseren. Geruststellend voor MC, al zijn er nog enkele klipjes te omzeilen.

20.d4

De juiste poging. Helaas dreigt de partij nu reeds erg remiseachtig te worden.

20…exd4

De beste reactie, die wel enige berekening vergt. 20…dxe4 21. dxe5 is moeilijker voor zwart.

21.exd5

Wellicht had Nepom zich hiervan meer voorgesteld, maar het levert wit (ook) geen voordeel op. De normale banale variant was 21. Txd4 Txe4 22. Txe4 dxe4 23. Td1 De8 24. Txd8 Dxd8 25. Dc4  Wit wint de pion terug, met vrijwel zeker remise.

21…Te4!

Liever niet 21…Pxd5 22. Txd4

22.Dc2 Tf4 23.g3??

Dàt bedoelden we niet met let’s go crazy! Zelfs vreemde dingen als 23. Pc4 en 23. d6 Dxd6 24. g3 (d3) lijken speelbaar, maar dit juist niet. Correct is 23. Txd4 Txd4 24. cxd4 Pxd5 25. Pxd5 Dxd5 26. Dxc7 Dxd4 en remise is aanstaande.]

23…dxe3!

Dat kostte Carlsen heel weinig tijd of moeite.

24.gxf4 Dxg4+ 25.Kf1 Dh3+ 26.Kg1

Ook 26. Ke2 exf2 27. Tf1 (27. Th1 Dg2) Pf5 levert zwart een moordende aanval op.

26…Pf5?

Ongelooflijk. Het ietwat paradoxaal uitziende 26…exf2+! 27. Dxf2 Td6 is einde voorstelling. Ook niet moeilijk uit te rekenen. Ik denk dat Magnus gewoon niet naar de eerste zet wenste te kijken. Nog erger zou 26…Td6?? 27. Txe3 zijn.

27.d6 Ph4?!

Ook hier wordt de engine boos en vindt 27…Dg4+ en 27…cxd6 heel wat sterker. Dat is echter ingewikkeld en Carlsen heeft waarschijnlijk het komende eindspel al zien opdoemen.

28.fxe3 Dg3+ 29.Kf1 Pf3

30.Df2

Vooral niet 30. dxc7?? Dg1+ 31. Ke2 Dg2#

30…Dh3+! 31.Dg2

31. Ke2 Pxe1 maakt het erger (32. dxc7 Dg4+)

31…Dxg2+ 32.Kxg2 Pxe1+ 33.Txe1 Txd6

En we bevinden ons weer eens in Carlsens achtertuintje. Een eindspel zonder kansen voor de opponent. In casu ook nagenoeg zonder hoop, want objectief gezien staat zwart reeds op winst. Pion meer en activiteit.

34.Kf3

34. Te2 Td1 maakt niet veel verschil.

34…Td2 35.Tb1 g6 36.b4 axb4 37.Txb4 Ta2

38.Ke4?!

Beter iets verwarrends als 38. f5 of 38. c4, maar Nepom lijkt er geen zin meer in te hebben. Hier en vooral hierna verleent hij de h-pion een vrije doortocht naar de thuisplaat.

38…h5 39.Kd5?! Tc2 40.Tb3 h4 41.Kc6 h3 42.Kxc7 h2 43.Tb1

43…Txc3+

43…f6 en 44…g5 met een tweede doorloper is in feite nog sterker, maar wat Magnus doet is royaal voldoende (en overzichtelijker).

44.Kxb6 Tb3+ 45.Txb3 h1D 46.a5 De4!

Mocht er nog onzekerheid bestaan, dan eindigt die ongeveer hier. Zwart dreigt 47…De6+

47.Ka7 De7+ 48.Ka8

Of 48. Tb7 Dc5+! 49. Ka6 Dxe3

48…Kg7 49.Tb6

49. a6 De6 is het ook niet.

49…Dc5! 

0–1

Na twee uiterst moeizame matches prolongeert Carlsen zijn titel met liefst 7,5 – 3,5 (nog 1 punt erger dan mijn voorspelling)!

We kunnen constateren dat Nepom helemaal gesloopt was, misschien al na de eerste verliespartij. Achteraf kunnen we ook stellen dat Ian in de eerste helft van de tweekamp meer had moeten
(proberen te) doen met enkele goede stellingen. Zijn gebrekkige matchervaring was zeker een factor, maar wat me echt tegenvalt: van enige onverzettelijkheid, kenmerkend voor alle grote  kampioenen, was niets meer te bekennen! Ian mag weer meedoen in het komende Kandidatentoernooi, maar mijn voorspelling: deze man zien we niet meer terug als uitdager.

Partij 11. Wat u er ook van vindt, CRAZY was het!