The Perfect Pirc-Modern
Ik heb in Wijk aan Zee wel eens een huisje gedeeld met iemand die zich bijkans een hernia tilde aan het boek over de Pirc dat hij bij zich had. Zo’n dik boek. En dan had hij ook nog het boek van Hillarp-Persson over de Moderne verdediging erbij. 
En nu schrijft Viktor Moskalenko een boek van zo’n 250 pagina’s met daarin zowel de Pirc als de Moderne verdediging. Kan dat zomaar? Ontbreekt er dan niet heel veel? We gingen eens op onderzoek uit…
In zo’n onderzoek ga je eerst natuurlijk uitvogelen wat hij aanbeveelt tegen je eigen favoriete systeem: 1.e4 g6 2.h4! En wat dacht je? Staat er niet in! Dat is toch vreemd, want het zijn echt niet alleen maar Vedders die naar deze zet grijpen. Even door de database struinen leert dat deze zet op allerlei niveaus gespeeld wordt, ook door grootmeesters met meer dan 2600. Die had dus wel wat aandacht verdiend.
Het onderzoek wees ook uit dat de namen van Karpov en Kasparov niet in het register achterin het boek voorkomen. Is de theorie dan zo verbeterd sinds zij van het grote toneel verdwenen zijn? Haalde Karpov niet de wereldtitel in 1978 binnen door in de laatste ronde de Pirc van Kortchnoi omver te halen? En is de mooiste Pircbestrijding aller tijden niet de partij Kasparov – Topalov, Hoogovens 1999? Ik besloot hier eens dieper op in te gaan…
De laatste partij uit de WK-match tussen Karpov en Kortchnoi in 1978 begon als volgt:
1.e4 d6 2.d4 Pf6 3.Pc3 g6 4.Pf3 Lg7 5.Le2 0–0 6.0–0 c5 7.d5 Pa6
Deze stelling staat in het boek. Via een totaal andere zetvolgorde als bij Karpov-Kortchnoi ontstond deze in de partij Moskalenko – Pascual uit 2005. Moskalenko speelde hier 8.h3, voorziet deze van de leestekens !? en schrijft onder andere dat deze ter voorbereiding is van 8.Lf4. Over meteen 8.Lf4 geen woord! En dat, terwijl die zet door Karpov is gekozen indertijd en hij boekte er een strakke overwinning mee. En de zet wordt ook nu nog met regelmaat gespeeld. Had deze zet geen aandacht verdiend dan? Dat lijkt me wel. Je zal je maar zitten voorbereiden op deze variant als zwartspeler. Een verbeterpuntje dus.
Dan naar Kasparov – Topalov, Hoogovens 1999.
1.e4 d6 2.d4 Pf6 3.Pc3 g6 4.Le3 Lg7 5.Dd2 c6 6.f3 b5 7.Pge2 Pbd7 8.Lh6 Lxh6 9.Dxh6 Lb7 10.a3 e5 11.0–0–0 De7 12.Kb1 a6 13.Pc1 0–0–0 14.Pb3 exd4 15.Txd4 c5 16.Td1 Pb6 17.g3 Kb8 18.Pa5 La8 19.Lh3 d5 20.Df4+ Ka7 21.The1 d4 22.Pd5 Pbxd5 23.exd5 Dd6
24.Txd4 cxd4 25.Te7+ Kb6 26.Dxd4+ Kxa5 27.b4+ Ka4 28.Dc3 Dxd5 29.Ta7 Lb7 30.Txb7 Dc4 31.Dxf6 Kxa3 32.Dxa6+ Kxb4 33.c3+ Kxc3 34.Da1+ Kd2 35.Db2+ Kd1 36.Lf1 Td2 37.Td7 Txd7 38.Lxc4 bxc4 39.Dxh8 Td3 40.Da8 c3 41.Da4+ Ke1 42.f4 f5 43.Kc1 Td2 44.Da7 1–0
Hoe vaak ik deze partij heb nagespeeld! Ontelbare keren. Maar… waarom staat deze bestrijdingswijze van de Pirc niet in het boek? Eigenlijk heel simpel. Moskalenko is kennelijk zo onder de indruk van het spel van The Boss, dat hij met zwart al heel snel afwijkt. Uiteraard is er een hoofdstuk gewijd aan 4.Le3, maar u zult nooit a la Kasparov winnen als uw tegenstander zich met Moskalenko heeft voorbereid.
De methode is eigenlijk vrij simpel. Hij laat de zet Lf8-g7 zo lang mogelijk achterwege. Je ziet de witspelers denken: “Doe nou Lg7, dan kan ik tenminste Lh6 doen!” Maar nee, Lg7 laat lang op zich wachten. Dan kunt u natuurlijk toch Lh6 doen, maar als zwart dan op h6 neemt heeft hij een tempo gewonnen vergeleken bij Kasparov – Topalov. Jammer eigenlijk, dat niemand Kasparov hiermee getest heeft. Dat wil zeggen, in mijn database kom ik alleen wat vluggertjes Kasparov – Azmaiparashvili tegen. Ik weet niet of dat deugdelijk vergelijkingsmateriaal is.
Bij de Moderne verdediging, waarin de loper doorgaans al op zet 2 op g7 gezet wordt, is het juist het paard van g8 dat maar niet ontwikkeld wordt.
Tijd voor een concreet voorbeeld uit het boek:
Andrei Volokitin – Alexander Beliavsky
Portoroz 2001
1.e4 d6 2.d4 Pf6 3.Pc3 g6 4.Le3 c6 5.Dd2 b5 6.f3 Pbd7 De uitgangsstelling van deze Sämischvariant. 7.g4 Na 7.Pge2 Lg7 (Moskalenkofans doen hier 7…Pb6 of 7…b4) 8.Lh6 zitten we in Kasparov-Topalov. 7…Pb6 8.h4 h5 8…h6 is ook een acceptabele manier om de opmars van de witte koningsvleugelpionnen op te vangen. 9.g5 Pfd7 10.d5 Wit wil duidelijkheid in het centrum. Een ander plan is 10.f4 Lg7 11.f5 (en niet 11.Ld3, want dat is volgens Moskalenko altijd een zinloze zet in dit systeem. Dit omdat er straks een paard op c4 verschijnt dat geslagen moet worden. Dan ben je dus een tempo kwijt. 10…Pe5 11.dxc6 Pbc4 12.Lxc4 Pxc4 13.Dd3 Lg7 14.Pge2
14…Pe5 Het is een opening waarbij voorbereiden met de computer linke soep is. Houdini vindt 14…a6 beter, maar de ervaren grootmeester vindt die zet te langzaam voor deze variant. We vertrouwen hier Moskalenko uiteraard! 15.Dxb5 Pxf3+ 16.Kf2 Pe5 17.Pd5 Twijfelachtig, volgens Moskalenko en hij vindt 17.Ld4 beter. Ook geeft hij nog 17.c7+ Dd7 18.Db8 Dc6 met voordeel voor zwart. Wederom in strijd met de computerwaardering. Daar mag iedereen van denken wat hij wil. Als het op langetermijnstrategie aankomt zou ik eerder de grootmeester vertrouwen.
Het is een openingsboek, dus ik laat het hierbij wat deze partij betreft. Uiteindelijk won zwart een leuk partijtje, dat geheel in het boek is opgenomen.
Deze voorbeelden, met een hoofdrol voor Karpov en Kasparov terwijl deze in het boek allebei niet voorkomen, vatten het boek mooi samen. Het is geen compleet werk, maar de schrijver geeft wel een heldere strategie aan. De opbouw van het boek is prima. In acht hoofdstukken worden de verschillende bestrijdingswijzen van de Pirc behandeld. De meeste belangstelling gaat uit naar 4.f4, de Oostenrijkse aanval. Logisch ook, want dat is de meest gespeelde bestrijdingswijze van de Pirc. Verder staat het boek vol met tips en trucs in de opening en dat is zeker voor de beginnende Pirc- of Moderne verdedigingspeler bijzonder prettig. Een boek voor wit- en zwartspelers!
Het boek is geschreven in de prettige stijl die we van Viktor Moskalenko inmiddels gewend zijn. Persoonlijk vind ik zijn tweeluik over de Franse opening beter, maar ook The Perfect Pirc-Modern mag er zijn!
(Richard Vedder).
Te bestellen bij de reguliere boekhandel
of online bij onder meer:
De Beste Zet
